Bilaketa aurreratua
- a b d e f g h i j k l m n o p r s t u x z
parkaziñuak. iz. (NA). Vacaciones. Lehengusiña bat nekan. Ha be kolegixora juaten zan, eta parkaziñuak hartzen genduzen. Batzuetan Eibarrera lo eittera etortzen zan, eta ni bestetan Mondragora, bere etxera..  Kaleko euskeran ez da halakorik erabiltzen.
parke. iz. (OEH). Parque. Gertaera horretan azaltzen dira mota guztietako txorixak; haze parke zoolojikua izan bihar eban gure herrixak. (Zirik 82).
1 . parra (farra). iz. (TE). Parra, ramal. "Rama con muchas ramitas, cortada del árbol y que se fija en hileras en la huerta para apoyo de las plantas trepadoras, como el guisante y la judía" (TE, 374) / "Ramal de un árbol" (TE, 620). Lekia ondo etorri dein, parria bihar dau. / Farria bihar da abar askokua.
2 . parra. adlag. (NA). En paz [referido a cuentas]; empate, iguales, a la par. Etxia salduta dao. Eguenian ein bihar ei dittue notarixakuak eta... Bost milloi ekartzia dakez, eta parra!. Ik. enpaz.
parra egin. du ad. Empatar, quedar a la par. Jokuan, tratuan edo negozio baten, ez galdu ez irabazi. Jokuan parra eittia be ez dok gitxi. Ik. zorrak bardindu, bardindu, partu, enpaztu.  Azkuek be badakar boletako posturak egitterakuan botatzen dana: Baten parra bi baietz!; bat jo ezkero parra trabesa, bi jo ezkero jotailliak irabazi.
parra-parra. onomat. (JSM). Deslizar patinando. Eurixa eiñ ostian zeheterixa guztia parra-parra ibiltzen zan handiko ortuan.
parralpe (farralpe). iz. (TE). Emparrado. Mendaroneko parralpian makiñatxo bat perretxiko-jan eitten zan sasoi baten.
parranda. iz. (NA). Juerga, parranda. Gabezkua da parrandia.. / Zapatuko parrandak, domekan goiz jaikitzeko gogo haundirik ez zetsen emoten. (Zirik 73).
parrandan. adlag. (OEH). De juerga. Parrandan geldittu zan. (Zirik 37).
parrandan egin. du ad.-esap. (OEH). Ir de juerga. Bart parrandan ein ebela-ta berandutxo jaiki ziran. (Zirik 73).
parrandalari. izond. (OEH). Juerguista. Gure Erromaldokin be hamaika haserre eindakua nintzonan parrandalarixa zalako. (Zirik 27).
© Yolanda Sanchez
parrapar (parrapas). iz. (ETNO). Tobogán. Parrapasian ibilitta, hor dator gure granujia ipurdi bueltia zihero lokaztuta. / Edozein lekutan parraparra gertatzen genduan.
parraparrian. iz. (ETNO). Bajar patinando sobre el culo, deslizarse patinando. Gaztetan frakak apurtu artian ibiltzen giñan parraparrian. / Fraka barrixokin parraparrian habil?! Joko haut gero!.  Umien jokua da. JSMek holan diño: "Generalmente juego de chiquillos que preparaban una pendiente arcillosa con agua (en ocasiones orina) para patinar más rápidamente en el tramo preparado al efecto" (in TE, 777).
parrast. onomat. (ETNO). Caer agua. Ura jausi.
parrastada. iz. (IL). Chorro. Ik. zarrastada.
parreko (parretako, parretakuak). iz. Desempate [en el juego de bolos]. Bola-jokuan danak bota eta gero, parra egin dabenen artian parra hausteko egitten dana. Oiñ parrekuak bota zeinek irabazi erabagitzeko.  Pluralian erabiltzen da: parrekuak.
parrokiano. iz. (ETNO). Cliente especialmente del lechero; cliente. Ik. bezero, esnedun.
Parrokixa. l. iz. (NA). Parroquia de San Andrés. Hamengotxien artian eindakua da Parrokixia!. / Parrokixarako organu barrixa ein bihar zala-ta [...] dirua batzia pentsau zeben. (Zirik 42).
parte.
1 . parte. iz. (TE). Parte, participación, porción. Ez zan kontentuz bere partiagaz. / Gurasuengandiko partiari bihar zan gehittu galdu zan anaian partian partia. / Aittatu zetsan berari be etorkixon partia aukera on horretan. (Ibilt 457).
2 . parte. iz. (NA). Telediario, noticiario. Hiru ta erdietatik aurrera, nahi dozunian etorri. Nik partia entzuten dot: haxe gustatzen jata.
parte izan. du ad. (OEH). Tener parte, tomar parte, participar. Parte hartu. Parte izateko asmuan bestian irabazi argalian. (Ibilt 457).
partetik.
1 . partetik. postp. (OEH). Por parte de. Gu geure partetik ahaleginduko gara gauzia bideratzen.
2 . partetik. postp. (OEH). De parte de, en nombre de. Kuadrillako guztien partetik zorionak!
3 . partetik. mend. (OEH). Como, ya que. Bere zintzotasunagaz seguru zan partetik, lagun bat bialdu eban Dukiagana erregutu zeixon. (Ibilt 479).
partian izan [partean izan]. da ad. (TE). Ser parte, cómplice, miembro, partícipe. Zeozetan tarteko izan. Droga zatar hartan, partian zan. / Eperraneko laguntzan, partian da txakurrik onenakin. / Eziñ huts eiñdako ehizaldi baten partian izan bihar zala basurdian aurka. (Ibilt 484).
partedun. iz. (TE). Heredero,-a, partícipe. Partedunak gara, aurreko gizaldietan bildu dan jakintza eta aberastasunetan.
partida. iz. (NA). Partida de cartas. Afaldu, eta gero partidia eitten dou..
1 . partidu (partiru), partitze [partitu]. du ad. (NA). Repartir. Banatu. Eon hari trankil, geure artian partiduko juau eta. Ik. banatu.
2 . partidu (partido). iz. (TE). Competición deportiva. Zeingehixagokia kirolian: pelota partidu, foball partidu.../ "Por antonomasia, partido de pelota" (TE, 620). Holako partidorik eztok ein heure bizi guztian be. (Zirik 30). / Ez naiz iñoiz izan partiduetan. Ik. pelota partidu.
partika (pertika). iz. (ETNO). Pértiga. "Burdi, edo ostiantzekuei buztarrixa lotzeko egurra" (NA). Ze egur?: lixarra, burdixa eitteko bahintzat. Partikia eitxeko eta, ostian ba, alkazia ero... lixarra eta alkazia. Ik. bulpartika, lera-partika.