Bilaketa aurreratua

hari
hari.
1 . hari. iz. (TE). Asunto, ocupación; tema. Hari honetan daroiat egun guztia.
© Jaione Isazelaia
2 . hari. iz. (TE). Hilo, fibra, hebra. Harizko erropa zurixa, ugari haren arriuan. / -Zer gauza bigaz konpontzen da gizona? -Jostorratza eta harixakin! / Leka honek harixak dittu eta ezin leike jan.
3 . hari. iz. (TE). Roscado; rosca. Torlojuan gorputzan bueltan edo zulo barruan egitten diran helize moduko urtenietako bakotxa (ETNO). Torlojuak bihurrixan daukan kanalari edo kanaleri esaten jako "harixak". / Ondo ajustau barik dagon harixa laster ixoko da. / Batian hari inglesa eta bestian metrikuakin beti nahastian ibili barik, noiz heldu bihar ete gara batasunera?.  TEk ejenpluak pluralakin egitten dittu (harixak), baiña gaur egunian singularrian erabiltzen da gehixenetan(harixa).
4 . hari. iz. (ETNO). Veta. Zurak eukitzen dittuan egur-zanak. Ik. arapo, egur-zan.
hari-harira (hari-harixan, hari-harittik, harittik). adlag. (TE). En un hilo, a punto de. Hari-harira egon, hill edo bizi. / Platano azala zapaldu dau eta jausi ez da eiñ, baiña hari-harixan ibilli da. / Ze larrittasuna! hari-harittik urten dau. / Granuja horrek harittik ez dau miñik hartu. Ik. haxe.
harira. adlag. (TE). Exactamente, al filo. Zeozer zihetz, justu-justu egittia. Harira pixau biharra dauka urriak.
harixa emon (harixak emon). du ad. (TE). Roscar. Torlojuan edo zuluan harixa egittia. Harixak emon lehenengo torniuan ardatzari, eta gero honegaz terrajiari, ar-emiak eukitzeko. / Eskerrak harixa emoteko makiña barrixoni egitten dittugu hainbeste torlojo.  Harixa emon da normalian erabiltzen dana.
harixa hartu. du ad. (TE). Agarrar / coger la rosca. Torlojuak emian hasierako hari batian edo bittan zuzen ahokatzia (ETNO). Ez dau gura harixa hartu torlojo honek.
harixa ixo (harixak ixo). da/du ad. (TE). Pasarse de rosca, dañar la rosca. Harixa hondatu (ETNO). Torloju honi harixak ixo jakoz larregi estutziakin. / Hainbeste lotu eta soltau bahabil, laster ixoko dok harixa. / Torlojuak harixa ixota jaukak.  Normalian harixa ixo da darabiguna.
harixan lotu (harixetan lotu). du ad. (TE). Atar a rosca. Harixetan lotutakua, gogorraua ultziegaz josittakua baiño.  Gehixenbat harixan lotu da darabiguna.