Bilaketa aurreratua

su
Taulan
su.
1 . su. iz. (TE). Fuego. Sua ixotzia asmau ebanak, itxi zeskun laguntasunik haundiña. Ik. su egin.
2 . su. iz. (TE). Incendio. Bart sua izan da auzoko etxian.
3 . su. iz. (TE). Fogata, hoguera. San Juan gabeko suak Unzagako Plazan...  Normalian pluralian.
su baju. iz. (ETNO). Fuego bajo, chimenea. Ik. beheko su, goiko su.
su bizi. iz. (TE). Fuego vivo. Tenplatzia su bizixan ein bihar da . Anton. su motel.
su egin.
1 . su egin. du ad. (TE). Hacer fuego, prender. Bustittako egurrak nekez eitten dau su. Ik. sua egin, su egin.
2 . su egin. du ad. (TE). Disparar, abrir fuego. "Hacer fuego con armas" (TE, 664). Ixil-ixillik heldu ziran gu genden ondora eta su ein zeskuen. Ik. su egin.
su emon. dio ad. (TE). Incendiar, prender fuego, quemar. Etorren gerra haundirako probetan, su emon zetsen Gernikari. Ik. sua emon.
su hartu. du ad. (TE). Prender, incendiarse, empezar a arder; encolerizarse, enfurecerse. Ira-pilliak su hartu dau, ez dakigu zelan. / Su hartuta dabil zure aurka. Ik. suak hartu, sutu.
su motel. iz. (TE). Fuego lento. Su motelian ein biharra dau lapikuak, ondo izateko. Anton. su bizi.
su-barri. iz. (TE). Tizón encendido, bendecido. "Fuego nuevo. El que sacaban al atrio de la iglesia la mañana del Sábado Santo, y se llevaba temprano a los hogares para encender el fuego nuevo de la Resurrección" (TE, 664). Ixu-egunian, su-barrixagaz senidienera agertzen giñan goizian goizago. Ik. ixu.
su-barri egun. iz. (TE). Sábado Santo, día del fuego resurrector.
su-burdiña. iz. (TE). Plancha de hierro que respalda el fuego del hogar ; morillo. Beheko suan atzekaldian ipintzen dan burdiñazko txapia (ETNO). / "Plancha de hierro que respalda el fuego del hogar" (TE, 664). Su-burdiñia lorixa izaten da. Ik. sutako txapa.
su-egur. iz. (TE). Leña para arder. "Egur-basuetatik hartutako egurra" (ETNO). / "Leña para arder" (TE, 664). Su-egurra ugari batu dogu negurako. Ik. egurtza, egur-baso, usa, ehuno.
su-eten. iz. (JSM). Tregua.
su-hari. iz. (ETNO). Cinta de marcar. Errautsakin illundutako, edo koloredun likiduakin bustittako harixa, egurra zuzen-zuzen markatzeko erabiltzen zana. Batzuetan regliakin, eta beste batzuetan su-harixakin. Lehenago beti. Eta oholak markatzeko be bai.
su-hauts. iz. (TE). Ceniza. Antxiñakuak, su-hautsa jartzen eben buruan, damutasunan siñalez. / Haren eskutik bekokixan eguneko su-hautsa hartzera. (Ibilt 463). / Eta alargun, behin su-hauts eta illeten denporak beteta. (Ibilt 393). Ik. sutauts, sutako hauts.  (Ibilt 372, 393).
sua amatau. du ad. (TE). Apagar el fuego; apagar un incendio, extinguir un incendio. Kalisto, Agiñako Orbekua, hamaika su amatautako gizona Eibarren!
sua bizittu (sua biztu). du ad. (TE). Atizar, avivar el fuego. Sua bizixago bihurtu. Haixe gogorra atara eban eta sua, lehen baiño gehixago bizittu zan.
sua biztu. du ad. (TE). Encender fuego. Sua lehenen biztu ebana, Jaungoikuen gorrotuan jausi ei zan. Ik. sua ixotu.
sua egin. du ad. (TE). Hacer un fuego, una fogata. Nere liburuekin sua eiñ ei eben. Ik. su egin.
sua emon. dio ad. (TE). Incendiar, pegar/prender fuego, quemar . Anai bixak, gurasuak laga zetsen etxian gaiñian alkar hartu ezin ebenez, batak sua emon zetsan bere aldiari bestiari "hor konpon!" esanaz. Ik. su emon.
sua hartu erain. dio ad.-esap. (OEH). Hacer arder; prender, encender. Eskopeteri sua hartu eraitteko bihar izaten dabien muelle-realak eitten ziharduan plaentxiatar batek... (Zirik 69).
sua ixotu. du ad. (TE). Encender fuego. Luzero, goizian-goizian jaikitzen nintzan sua ixotzera. Ik. sua biztu.
suak eta garrak hartu. esap. (OEH). Encolerizarse. Ha ikusita, uezaba suak eta garrak hartuta euan. (Zirik 69).
suak hartu. du ad. (TE). Incendiarse, arder; encolerizarse, enfurecerse. Halako jauregi ederra, eta suak hartu eban. / Hori entzutziaz bat, suak hartuta ekin zetsan makillaka. Ik. su hartu, sutu.
sutan. adlag. (OEH). Quemándose, ardiendo, en llamas. Ondo eiña, sutan badot miña, Ebanjelixoko Aberats gaiztuak infarnuan bezela! (Ibilt 488).