Koko izenak


2 . koko. iz. (TE). Gorgojo; insecto de cereales y legumbres. "Baba-baltzan kokua" esaten zetsen Eibarren ezagun bati. Ik. zomorro, baba-koko, burburixo.  Sinonimua baiño berba normalagua da. / "Más común en Eibar" (TE, 741).


zortzi-hankako koko. iz. (TE). Arácnido. Kokuen klasiak dira: sei-hankakuak; zortzi-hankakuak eta zortzi hanka baiño gehixagokuak. Ik. koko.  TEk holako zenbaitt berba dakaz jasota: kokuak (artrópodos), sei-hankako kokuak (insecto), zortzi-hankako kokuak (arácnido), txirlak (molusco)... (ETNO).


masma-etxia
A. Sarasua (CC-By-SA)
masma-etxe [marasma-etxe]. iz. (TE). Tela de araña; telaraña. Masma-etxez betetako sapai batera eruan giñuezen. / Masma horrek pare bat euli daukaz harrapauta beran masma-etxian. Ik. amaraun, masmaratxa, masma-zulo.  Sare itxurakueri esaten jakue masma-etxe; sare itxurarik ez daukeneri, amaraun.


sei-hankako koko. iz. (ETNO). Insecto. Ik. koko.


amerauna
© Jaione Isazelaia
amaraun (ameraun, amelaun). iz. (TE). Telaraña sin forma definida. Sapai haretan, amarauna bazan ugari. / Luziana! Hartiñ eskobia eta garbittixan ganbarako amaraun guztiak!. / Ohia lastamarrara bakua, hormak amaraunez beteta. (Ibilt 466). Ik. masma-etxe, masmaratxa, masma-zulo, ameraun.  Sare itxurakueri masma-etxe be esaten jakue; sare itxurarik ez daukeneri amaraun esaten jakue. (ETNO).


buztanbikotx. iz. (ETNO). Tijereta (Forficula auricularia). Ik. txantxurkillo.


masma-zulo [marasma-zulo]. iz. (TE). Tela de araña; telaraña. "Pabellón abocinado de la 'Tegenaria parietina'" (TE, 458). Hodi itxuria daken masma-etxiak, zulo itxurakuak. Masma-zulo ingurura eulixa agertzia beste, zuk oiñ ein dozun pausua. / Masma-zuluak dittuk, ba, zelan esango deuat ba nik... Hodi itxuria daken masma-etxiak, zulo itxurakuak, horretxek dittuk masma-zuluak. Ik. amaraun, masma-etxe, masmaratxa.


txantxurkillo (zanzurkillo). iz. (ETNO). Tijereta (Forficula auricularia). Txantxurkilloz jositta dago keixia, kolkuan be sartu jata bat. / Hau be gaiztua da. Zanzurkillua esaten gentsagun guk. Sagarrian egoten dira horrek, bai. Ik. buztanbikotx.


arkakuso (arkakoso, arkakusu, arkakotso, arkakutso, arkakotsu, arkakotxo). iz. (TE). Pulga (Ctenocephalides, Pulex, eta beste batzuk). Satorra, lurpian bizitziarren, arkakuso hazixak jan eitten dabe. / Guk lehen beti esaten gentsagun "ardixa". Baiña "arkakosua" izen hobia izango da, ezta? Ardixa bestia be bada, eta.... Ik. ardi.


ezpateuli. iz. (ETNO). Tábano (Tabanus sp.). "Mosca grande de alas largas con aguijón" (AZ, 457). Ik. ezpara.
1234hurrena ›last »