-ero/-era, -eta, -garri, -gille, -gin, -gintza(1), -gintza(2), -gura/-kura
  • -ERO /-ERA: "Terminación que aparece en voces denotando profesión u oficio:

Iraltzerua, abarketerua, zapaterua, txisperua" (TE, 341).

fotero

"Rikardo Foterua, Ertzill'enekuegaz, erbilari amorratua" (TE, 376).

lixibera

"Besterik ezian, lixibera eitten eban, naiz da goizian bostetarako errekara jatxi zapixak joteko" (TE, 529).

musikero

"Errixan eitten eban musikero, eta erromerixetan soñulari" (TE, 565).

tanbolintero

"Bai Txanboliñ eta bai tanbolintterua deritzen jakon tanboliña joten ebanari" (TE, 669).

tejeru/tejero

''Eibarren ziran eulia'nekuak eta baitta tejerua'nekuak.
Tejerutxua, gure denboran erri-zaintzallia
'' (TE, 672).

 

  • -ETA: "sufijo toponímico que dicen significar lugar de.

Lezeta, leiza lekua; Elorreta, elorra ugari izango zan lekua; Arrieta (pedrera)" (TE, 356).

 

  • -GARRI. Bi esangura daukaz: "sufijo o elemento determinante de ciertos adjetivos calificativos en sentido de digno de ; eta sufijo o elemento determinante denotando instrumentalidad.

Ikusgarrixa, maitagarrixa, negargarrixa, igoiñgarrixa.

Altza-garrixa, eutsi-garrixa, bultza-garrixa" (TE, 390).

ahaztugarri

"Ardaua, burukomiñ askon aztugarrixa" (TE, 206).

altzagarri

"Altzagarrixa jarrixozu mai orren anka erranari" (TE, 131).

asegarri

"Esnia ta morokilla, janari asegarrixa" (TE, 177).

aspertugarri

"Liburu a, nik aitzen doran letz, da aspertugarrixa" (TE, 179).

barregarri

"Dotore doyalakuan, barregarri dabill" (TE, 220).

bigungarri

''Korputzak, lo eitteko bigungarrixa eskatzen dau.
Mendixan, orolgixa bigungarri
'' (TE, 258).

bildurgarri

"Itxaso asarrietan lana eiñ biarra ontzi argal batzuen gañian, gauza bildurgarrixa" (TE, 260).

bultzagarri

"Amentxe biar dau bultzagarrixa" (TE, 277).

burlagarri

"Zeroyan soñekua, burlagarrixa" (TE, 278).

dudagarri

"Dudagarrixa on eitten ete daben erremedixo orrek" (TE, 296).

edergarri

"Andrazkuan edergarri, urria baño obe zintzotasuna" (TE, 298).

errugarri

"Nik ikusi nebanian, kristau errugarrixa eguan" (TE, 340).

etzingarri

"Iragorri apur bategaz gertau neban etzingarrixa" (TE, 359).

eutsigarri

"Eutsigarri argala guria, geixen biar genduan orduan" (TE, 363).

gorrotugarri

"Ezer bada munduan, guzurra bai gorrotugarrixa" (TE, 412).

harrigarri

"Arrigarrixa arek zittuan beste gauza eder" (TE, 167).

higuingarri

"Benetan zan igoiñgarrixa a bizi modua" (TE, 423).

ikaragarri

"Aren etxia zan ikaragarrixa, bai aundiz eta bai ederrez" (TE, 424).

itxuragarri

"Lorak sapailluan, itxuragarrixak dira" (TE, 447).

izugarri

"Gaur egualdi izugarrixa eiñ dau" (TE, 454).

jasogarri

"Jasogarrixa ipiñixozu anka onetan mai orri, dantzarik ez deixan eiñ" (TE, 462).

jatxigarri

"Ipiñirazu or jatxi-garri bat, ez neiñ jausi" (TE, 464).

kaltegarri

"Sikuta au aiñ luzia, benetan kaltegarrixa baserrirako" (TE, 476).

kontentugarri

"Ardaua, neurri baten, kontentugarrixa" (TE, 497).

legungarri

"Legungarri apur bat eiñ biarko detsazu burdixari, ainbeste orrua ez deixan eiñ" (TE, 520).

lotsagarri

"Gure artian gaur pasau dana, lotsagarrixa" (TE, 534).

maittagarri

"Neskato maittagarrixa dago zure alabia.
Ume maittegarrixa neretzat" (TE, 539).

mingarri

"Mingarrixa eta negar eittekua, aiñ gazterik okerreko bidetik aintzia" (TE, 555).

miragarri

"Arrate'ko kurutzetik agiri dira zer-ikusi miragarrixak" (TE, 557).

nasaugarri

"Gaur an erabagi dana, munduantzat nasaigarrixa" (TE, 570).

negargarri

"Gauza negargarrixa jendia gosiak ikustia" (TE, 572).

ongarri

"Ardi-korotza, lorendako ongarririk onena" (TE, 597).

oratugarri

"Lapiku orrek oratugarrixa biar leuke obia" (TE, 601).

osagarri

"Goizian goizago jaikitzia, osagarrixa" (TE, 610).

pasagarri

''Emon dittuan soñekuak pasagarrixak dira ondiokan.
Pasagarrixa ipiñi biarko da amen, ibaixa igarotzia bada
'' (TE, 621).

penagarri

"Penagarrixa izan zan aiñ gazterik iltzia" (TE, 624).

pozgarri

"Egualdi eder au, ez otz eta ez bero, pozgarri aundixa da" (TE, 634).

zoragarri

"Etxe zoragarrixa dauka, mendi mendixan" (TE, 741).

 

  • -GILLE: "sufijo que denota oficio. En Eibar apenas rige fuera de algunas voces de adopción como langillia, osagillia, etcétera. Vigentes son giña, larixa, tzallia" (TE, 400).

erabaigille

"Erabaigille izentau eben gizon zuzen bat" (TE, 318).

eraingille

"Entzun: or nun Eraiñgillia aindu zan eraintzera, eta... Marc. 4, 3." (TE, 318).

garbigille

"Garbigillia zintzo zintzua zuk izentau zestazuna" (TE, 387).

jangille

"Mendixan, txandaka eitten genduan jangille" (TE, 458).

jantzigille

"Alabia, Paris'en ikasi eta jantzigille abilla dau" (TE, 459).

langille

"Langillien laguntasuna, eurak alkar artzia" (TE, 511).

ongille

"Arri-pilla gañian zutiñik ikusten dozun gizon ori, erri onetako ongillia" (TE, 597).

osagille

"Euzki baserrixan, Mandiola ballian, osagille aittua genduan sasoi baten" (TE, 610).

sendagille

"Elgoibar'ko Arnobatekua, sendagille aitua, ala be azur autuetan" (TE, 654).

 

  • -GIN: "sufijo que denota oficio, es el más empleado en Eibar:

Sorgiña, biargiña, argiña, kaxagiña, kañoigiña, otxabagiña, etc." (TE, 401).

amesgin

"Batzuk lurran gañeko burugiñak; beste batzuk eideko amesgiñak" (TE, 134).

armagin

"Naixago armagiñ izatia, baserriko baño" (TE, 159).

arrautzagin

"Ollo zurixak, arrautzagiñak" (TE, 165).

baskulagin

"Aranbeltz anaiak, baskulagiñ onenetarikuak" (TE, 225).

bidegin

''Juan Batiazallia zan Kristu'an bidegiña.
Antxiñakuak, jakintza onen bidegiñak
'' (TE, 257).

bihargin

''Afrais gure osabia, Txarriduna'neko biargiña izan zan.
Biargiña alkar-aitu zanetik, asko jaso zan bere eskubidietan
.

Gazte gaztetatik agertu zan asmotsua eta biargiña" (TE, 255).

burugin

Burugiña demoniua! ¡Iñork arrapauko a!" (TE, 282).

edarragin

"Isasi kantoian zan edarragiña" (TE, 297).

erreminttagin

"Erremintxagiñak onak badira, gora fabrikia" (TE, 334).

etxegin

''Ba'ziran Eibar'en Etxegiña'nekuak.
Kortazo, etxegiñ aittua Eibar'en'
' (TE, 358).

hasarregin

"Isasi'xan, Elbitza zarra, gizon asarregiña" (TE, 176).

hormagin

"Zuk diñuzun ormagiña Mallabi'kua zan" (TE, 605).

ikasgin

"Ikatzgiñak ziran illetan errira jatxi barik" (TE, 425).

iruin

"Iruiñ erdeldun bat, Txantxa zelaixan sokagiñtzan eitten ebana" (TE, 441).

kañoigin

"Markos, kañoigiña, Probaderuko nausi zala, ango oker baten ill zan" (TE, 478).

kategin

"Aren aitta, kategiña Durango'n" (TE, 484).

kaxagin

"Ezagutu diran kaxagiñ onenak: Aixa eta Txurruka zarra" (TE, 486).

ogigin

"Labarixa, ogigiña" (TE, 584).

otzaragin

"Otzaragiñak, Oñati'n" (TE, 616).

sermoigin

"Biotzez ona zan, baña sermoigiña" (TE, 655).

serraillagin

"Baziran gure artian zerrallagiñak, baña erri guztia Mondragon" (TE, 733).

teillagin

"Eitzako tellagiñak laga eiñ biar izan eben zeregin ori" (TE, 672).

torlojogin

"¿Izan da Berriz'ko torlogiña? Zegozer aitzen emon biarra daukat berari" (TE, 679).

trokelgin

"Trokelgiña zan Txomo'nian" (TE, 682).

txispagin

"Txispagiñak ziran Ermua'n" (TE, 696).

ultzagin

"Otxandixo'n ziran ultzegiñak" (TE, 707).

uztarrigin

"Patxi, Azola'kua, ustarrigiña besterik ez lakua" (TE, 718).

zulogin

"Marruko, zulogiñik azkarrena" (TE, 745).

 

  • -GINTZA (1):

abarkagintza

"Abarkagintzia, neguko zeregiña baserrixan" (TE, 103).

armagintza

"Armagintzia Eibar'en antxiñako lan-bidia" (TE, 159).

bersogintza (TE, 449).

habixagintza

"Uda-barrixan, txorixak, arra eta emia alkar lagun eitten diranian, asten dabe bixen artian abixa-gintzia" (TE, 105).

hormagintza

"Ormagintzia, ondo jakin biarreko ofiziua" (TE, 605).

ikazgintza

"Ikatzgintziak neurri barik, galdu dittu gure basuak" (TE, 425).

kañoigintza

"Lenago, gure aittitten denboretan, kañoigintzia ofizio aundixa izaten zan" (TE, 477).

karegintza

"Lenago karegintzia leku askotan zan" (TE, 480).

kategintza

"Kategintzia, betikua Durango'n" (TE, 484).

kaxagintza

"Kaxagintzia erreztuta dago oiñ makiñekin" (TE, 486).

legegintza

"Legegintzia da, geixenen borondatia lege eittia" (TE, 519).

sermoigintza

"Alperrik arendako sermoigintza guztiak" (TE, 655).

serraillagintza

"Eibar'en armagintzia leztxe, Mondragon zerrallagintzia" (TE, 733).

teillagintza

"Sasoi baten tellagintziak ondo emoten ei eban" (TE, 672).

torlojogintza

"Eitzan, torlojogintzia, diru asko emon daben lana" (TE, 678).

umegintza

"Ume-gintzia dogu gaur gure etxian, esan eban Pellok tabernara eldutzerakuan" (TE, 707).

 

  • -GINTZA (2):

burugintza

"Burugintzia erabiltzen eban arek, esertara arriskau baño len" (TE, 282).

 

  • -GURA/-KURA: "Se usa como sufijo para significar diversos estados fisiológicos:

Loguria, atzkuria, negarguria, barreguria, kakaguria, etc." (TE, 416).

barregura

"Barreguriari eustia, barrerik eiñ biar ez dan lekuan, batzuetan estuasun aundixa" (TE, 220).

jardungura

"Ez jako falta jardun-guria arek eitten daben guztian kontra" (TE, 460).

kakagura

"Kakaguria eta kakalarrixa, gauza baten esate modu bi" (TE, 473).

logura

"Loguriak erretzen nago, bart ordu asko galdu ditturanetik" (TE, 530).

negargura

"¿Zeiñi esango detsaguz geure negar-gurak, geure Aitta Zeruetakuari ez bada?" (TE, 572).