Txori izenak
lorabatzaille. iz. (ETNO). Camachuelo (Pyrrhula pyrrhula). Txori izena da.
Ik. frutabatzaille, motabatzaille, puntabatzaille. UZ: gailupa.
puntabatzaille. iz. (ETNO). Camachuelo (Pyrrhula pyrrhula). Ik. frutabatzaille, motabatzaille. UZ: gailupa.
durdura (durdula) [durdula]. iz. (TE). Zorzal charlo (Turdus viscivorus). "Especie ornitológica del país" (TE, 297).
Durdulia keixara agertzen da umiak hazten dagonian. / Keixapia asko. Hamen keixia, ta azpixan txabolak eitten genduazen. Egunsentixan egon bihar izaten zan; edo gaua pasau edo goixeko lauretarako juan bihar izaten ziñan. Eguarbitsan eitten genduan, Eguarbitsako behian keixia. Ta txorixa etortzen zan, durduria-edo, "drrruu...", ta eskopeta txikixakin: "ta!". Katamixarrak-eta, zenbat hiltzen genduazen? Kantidadia hiltzen genduan! Zozua, birigarrua, durduria, katamixarrak... hartzen diraz. Durduria asko. Oin hamen durduria galduta dago Ik. karraztarro. Plazentzia eta Elgoibarko karraztarro berbia be ezaguna da, baiña asko be gehixago erabiltzen da durdura (ETNO).
UZ: garraztarro.
durdura baltz. iz. (ETNO). Zorzal real (Turdus pilaris). Ik. paseko durdura.
txepetx. iz. (TE). Chochín; reyezuelo (Troglodytes troglodytes). Gure aldietako txori txikixena, txepetxa. / Eitten genduan... pikuak jatera etortzen ziran zozo-birigarruak ta "a distancia" txabola txiki bat eiñ. Harek pikuak jatera ta distanziatik txabola bat einda ta handittik eitten genduan tirua... Txantxagorrixak eta txepetxak txori txiki-txikixak izaten dira. Horreri kasurik bez.
txinbo pikumotz. iz. (ETNO). Alcaudón (Lanius collurio). Ik. buruhaundi, txori-haundi. UZ: antzandobia.
kulixa [kuli]. iz. (TE). Gaviota. "Ave marina" (TE, 505).
Kulixak, itsasontzixan ondoren, egunetan jarraittu zeskuen. Ik. itsas txori, kaixo.