Onomatopeiak


traka-traka. onomat. (TE). Al galope. "Onomatopeya que imita el paso de las caballerías" (TE, 680). Traka-traka, zaldi gaiñian Durangon zihar.... / Zaldi gaiñian traka-traka doiazenak ikusi eta inbidixia emoten dabe..


2 . dinbi-danba. onomat. (ETNO). Ruido del disparo, tiro. Tiro hotsa. Ik. dun.


ras. onomat. (ETNO). Atrapar rápidamente algo. Zeozer bizkor harrapatziana. Ezkailluak, agorrian. Gero "ras!" sartuta, "ras-ras", potiak. Potekaria izaten zan neurrixa: pipar potia?, haraxe! Gero tabernetara saltzera.  Repetiduta be bai: ras-ras.


trakatan-trakatan. onomat. (ETNO). Trote del caballo [onomatopeya]. Zaldi trotia. Zaldi gaiñian trakatan-trakatan doiazela ikustiak inbirixia emoten dau.. Ik. takatan.


dri-dra (di-da) [di-da]. onomat. (TE). Proceder con decisión. Zirt edo zart erabagi (ETNO). / "Onomatopeya con que se declara la resolución de proceder drásticamente" (TE, 295). Dri-dra!, ez goiaz gehixago itxaintxera, eta guazen hamendik. / Beste barik, berihalaxe, di-da! egiñ eban eta kitto!.


danba (danga). onomat. (ETNO). Golpear fuertemente con el puño o con otra cosa. Ikubillez edo beste zeozekin indartsu jotia. Lehelengo politto-politto jo genduan atia, baiña geruago "danba-danba".


plist (plis). onomat. (NA). Suavemente, sin ruido. Plist! hill ein zan! / Plis! eta topau dau parrokuoi!; esplikau detsa, eta -"Sekula ez dot entzun holakorik: nik neuk Elixako legiak eta, bai, asko estudixau dot baiña honek gauzok...".


tingili-tangala (tingili eta tangala). onomat. (NA). Ruido de recipientes metálicos. Asto gaiñeko ontzixen zaratia. Antxitxiketan kalera be juan bihar astuakin, haalako baten, tingili ta tangala! kantinflorak "tirrin-tarran-tirri-tarra" bueltaka eta...; noixian behiñ arrautza bat jan eta aurrera!. Ik. tirri-tarra.


txorrost (xorrost). onomat. (IL). Ruido de líquido fluyendo. Ur apurtxo bat botatzen daneko zaratia.  ILek zelan egitten zan detalle askokin dakar: IL, 87-88.


totx. interj. (ETNO). Llamada a las ovejas. Animalixeri etortzeko diarra, ardixeri esate baterako.  Normalian repetiduta erabiltzen da: totx! totx!..., etorri arte.