Eibar aldeko hiztegia
hari. 3 . hari. iz. (TE). Roscado; rosca. Torlojuan gorputzan bueltan edo zulo barruan egitten diran helize moduko urtenietako bakotxa (ETNO).
Torlojuak bihurrixan daukan kanalari edo kanaleri esaten jako "harixak". / Ondo ajustau barik dagon harixa laster ixoko da. / Batian hari inglesa eta bestian metrikuakin beti nahastian ibili barik, noiz heldu bihar ete gara batasunera?. TEk ejenpluak pluralakin egitten dittu (harixak), baiña gaur egunian singularrian erabiltzen da gehixenetan(harixa).
hari-harira (hari-harixan, hari-harittik, harittik). adlag. (TE). En un hilo, a punto de. Hari-harira egon, hill edo bizi. / Platano azala zapaldu dau eta jausi ez da eiñ, baiña hari-harixan ibilli da. / Ze larrittasuna! hari-harittik urten dau. / Granuja horrek harittik ez dau miñik hartu. Ik. haxe. harira. adlag. (TE). Exactamente, al filo. Zeozer zihetz, justu-justu egittia.
Harira pixau biharra dauka urriak. harixa emon (harixak emon). du ad. (TE). Roscar. Torlojuan edo zuluan harixa egittia.
Harixak emon lehenengo torniuan ardatzari, eta gero honegaz terrajiari, ar-emiak eukitzeko. / Eskerrak harixa emoteko makiña barrixoni egitten dittugu hainbeste torlojo. Harixa emon da normalian erabiltzen dana.
harixa hartu. du ad. (TE). Agarrar / coger la rosca. Torlojuak emian hasierako hari batian edo bittan zuzen ahokatzia (ETNO).
Ez dau gura harixa hartu torlojo honek. harixa ixo (harixak ixo). da/du ad. (TE). Pasarse de rosca, dañar la rosca. Harixa hondatu (ETNO).
Torloju honi harixak ixo jakoz larregi estutziakin. / Hainbeste lotu eta soltau bahabil, laster ixoko dok harixa. / Torlojuak harixa ixota jaukak. Normalian harixa ixo da darabiguna.
harixan lotu (harixetan lotu). du ad. (TE). Atar a rosca. Harixetan lotutakua, gogorraua ultziegaz josittakua baiño. Gehixenbat harixan lotu da darabiguna.
|