Eibar aldeko hiztegia
1 . ondo. 1 . ondo. adlag. (TE). Bien, buenamente. Ezkondutako andren zeregiña, gizona ondo konpontzia. / Beti-ondo da Ermuko baserri baten izena. / [Lorak: eskupeteri eitten jakuezen dibujo apaingarrixak] Neguan zelan nahi dozuz ba udabarriko lorak eittia? Gaiñera, zertarako ondo ein; ondo-ondo eingo banittuke, benetako lorak diralakuan konejuren batek jango littuke-ta? (Zirik 13).
Ik. ongi, ongietorri. Ondo da Eibarko forma arrunta, ez ongi.
2 . ondo. adlag. (OEH). Bien, muy. [...] herriko akabatzaille ondo ezagunak. (Zirik 83).
/ Biziotxoren batzuek izanarren ondo gizon ona zonan. (Zirik 27).
ondo baiño hobeto. esap. Mejor que bien. Ondo baiño hobeto bizi naiz, erretirua hartu nebanetik.
ondo be ondo [ondo ere ondo]. adlag.-esap. (OEH). Muy bien, mejor imposible. Lehelengo tantuetan ondo be ondo jokatu eban. (Zirik 30).
ondo biharrian [ondo beharrean]. esap. (TE). Con buena intención, de buena fe. Ik. hobe biharrian, hobeto biharrian, on biharrian, hobe biharrez. ondo egin. du ad. (OEH). Hacer (el) bien; bien hecho. Ondo eiña, sutan badot miña, Ebanjelixoko aberats gaiztuak infarnuan bezela! Ondo eiña milla bidar, arranuak zatika jan bihar banabe! (Ibilt 488).
ondo egon ez. 1 . ondo egon ez. esap. (TE). Sentirse mal. Ondo ez bazagoz, juan zaittez etxera. 2 . ondo egon ez. esap. (TE). No estar en lo cierto, estar confundido. Zuk esan dozun gauzan ez zagoz ondo; egixa beste modu batera da. ondo hartu. du ad. (TE). Acoger bien, recibir bien. Hainbeste urtiango seme aritxalarixa gurasuak ondo hartu eben itxuli zanian. ondo hazi. izond. (TE). Bien criado,-a, de buena educación. Ume ondo hazixa, bizi guztirako irabazixa. ondo jausi. esap. (TE). Caer bien, sentar bien; quedar bien (algo); agradar (algo). Ondo jausi jako esan detsazuna. / Jakia ondo jausten jatzu; ez hala be frakak. ondo zaindu. esap. (TE). Administrar, gobernar. Ondo zaindutako irabazi laburra hobe da, zaindu bako irabazi haundixa baiño. ondo-egin. iz. (OEH). Buena obra, buena acción, favor; bien hecho. Ez neban iñoiz buruan erabilliko [...] garbatu biharrik izango nebana nere ondo-eiña. (Ibilt 479).
onduen [ondoen]. adlag. (OEH). (Lo) mejor, (lo) más, buenamente. Berba honegaz dukia nasaittu zan biziko onduen. (Ibilt 483).
|