Eibarko euskara

- a b d e f g h i j k l m n o p r s t u x z

mingots (mingats) [mingots]. izond. (TE). Amargo,-a. Sabore miña dabena. Iztarriko mingotsa ondiok ez jata juan. Ik. garratz, geza, mingatz.

minpeko.

1 . minpeko. iz. (NA). Problema de vocalización, vocalizar mal. Berbetarako trabia. "Minpekua"?: zeoze igual, eta "br-bb-brra..." eta -"ze esan dozu? minpekuakin zabiz!"..

2 . minpeko. iz. (NA). Mentira; trampa, engaño. Minpekua da guzurra, azpittik esaten zeoze bateronbategaittik. / Egixa esateko, ni azpikuekin ez nabil; minpekuak ez jittuak esaten, nik egixak esaten jittuat..

minsor. iz. (TE). Dolor sordo, dolorcillo; que produce dolor. Min iraunkorra eta ez oso haundixa. / Mila eraitten dabena (AN). Minsor darabitt aspaldi hagin sustrai bat. / Ziorra ba gaiztuentzat zailla ta batez minsorra. (Ibilt 340). Ik. sormin.

mintasun. iz. (TE). Dolor. "El dolor como categoría filosófica" (TE, 556). Mintasuna edo doloria zergaittik dan Jaungoikuak eindako munduan, ondiok jardun askorako geixa daukan autua.

mintegi (mintei, montei, muntei). iz. (TE). Semillero; sementera; vivero; almáciga; plantel. Bazan Gollibarrerako bidian ehitzarixak "doña Anbrosian minteixa" esaten zetsen toki bat. / Monteixa piñu landarak dia. Ik. hazileku, hazitoki. Ahozko jardunian "mintei" esaten da.

mintz. iz. (TE). Membrana. "Fruta batzuen, animalixen edo arrautzen barruko azal fiñak. Esate baterako, naranjia zurittu eta gero, geratzen jakon mintz zurixa" (ETNO). Samurra egon dein, lehelengo mintza kendu bihar detsazu haragi horri. Ik. baresare, tripasare.

miñuna [minune]. iz. (TE). Punto débil, punto flaco. Nun daben miñunia, laster asko argittu detsa neguak.

mira. iz. (OEH). Admiración. Ni banintza bedorren begirakuna bat merezi dorana, mira haundixaguakin ikusiko zenduke, ni bezelako gizakume apalak, ziur bai norbait ospatzen dabela. (Ibilt 476).

mira egin. du/zaio ad. (TE). Admirar, maravillar, extrañar. Ez jata mira eitten zuk horretara iriztia. / Fray Gerundiok ordubeteko sermoia botatzia ez da mira eittekua. / Mira eittekua dala nola zu haiñ zaldun jatorra izanda ez dozun agiri Maitterik. (Ibilt 481). Ik. mira iritxi.

mira iritxi (mira eritxi) [mira iritzi]. dio ad. (TE). Admirarse, extrañarse. Gure ama, bere begi argixegaz, danari mira eritxitta bizi zan. / Ezeixozu mira eritxi esaten detsuanari. Ik. mira egin.

mira izan. du ad. (OEH). Extrañar. Ez dot nik mira atzerriko jendiak besteko jauneri gerria eittia, etxian eskerrik gehixen zor detsenak azpi-janian dittuenian. (Ibilt 478s).

miragarri. izond. (TE). Admirable, asombroso,-a, maravilloso,-a, prodigioso,-a. Arrateko kurutzetik agiri dira zer-ikusi miragarrixak. Ik. harrigarri, ikaragarri.

mirrin (mirri). izond. (TE). Esmirriado,-a, enclenque, canijo,-a; enjuto,-a. Mardua ez dana, txikixa, argala. Metaldi mirriña aurtengua. / Ha zan gizon mardua, guztiz mirrixa geldittu da. Ik. argal, erkin, metaldi.

miru. iz. (TE). Milano (Milvus sp.). Mirua ebillen txitxen talaixan, txitxa-lapurra danetik. / Esr. Miruak baiño atzamoskol luziaguak euki. Ik. gabillara.

miru-buztan. iz. (ETNO). Cola de milano. Hondua gaiña baiño zabalagua daukan ildua, kanala edo erretena, punzetiakin kolpeka etaratzen dana; erliebe-damaskinauan. Ik. erliebe-damaskinau.

mirukeizpa (mirukeizpe). iz. (Tr). Sombra de nube, presagio de lluvia (sombra del milano). Laiñuak egitten daben keizpia (miruak egitten dabenan antzerakua-edo). Aldaketia dator itxuria, mirukeizpak ugarittu egin dira-eta. Gehixenetan pluralian .

miserable. iz. (AS). Espátula de cocina.

misi-misi. interj. (UD). Voz de llamada al gato. Ik. mbx, mixi.

misterixo [misterio]. iz. (TE). Misterio. Herri hónek kristautzerakuan , oin dala milla urte edo gehixago, erakusten zetsen gauza bakotxa, misterixua (zan).

mistillo. iz. (ETNO). Orificio en la cuba, grifo de cuba. Barrika eta kupeletan egindako zuluak, ardauak edo sardauak urten deixan. Gipuzkua alderutz txistillo.

mitin. iz. (TE). Mitin. Bihargiñak alkar aitzeko eukitzen zittuen batzarreri esaten ekin jakon "mitiña", burutanziño hónek Inglaterratik azaldu ziranetik.

Mitxel. iz. ber. (TE). Miguel. Mitxel Ermua, Ardantzan armeru bat.

mitxelekote. iz. (ETNO). Mariposa. Etxian mitxelekote pilla bat daukat, neuk harrapautakuak danak. Ik. mitxeleta, txinbeleta. Agiñan erabiltzen da gehixenbat.

mitxeleta. iz. (TE). Mariposa. Atzoko harra, gaur mitxeleta, hegan bizi da lorarik lora, beste ardurarik ez dabela maittiagaz bat eittia baiño. / Hori mitxeletia izango dok ba! Eulixa ez dok!. Ik. mitxelekote, txinbeleta. Hauxe da berbarik erabilixena mariposa esateko.

gabeko mitxeleta. iz. (ETNO). Polilla; mariposa nocturna.

mitxeleta baltz. iz. (TE). Mariposa negra, de mal agüero. "Mariposa negra, que para los supersticiosos era de mal agüero" (TE, 557). Illunabarreko mitxeleta baltzak bildur emoten zetsen.

mitxeleta zuri. iz. (TE). Mariposa blanca. "Hace estragos en la huerta" (TE, 557). Mitxeleta zurixak lagatzen daben harra aza sailletan, hondamendi haundixa.

mitxeleta-gei. iz. (ETNO). Larva de mariposa. Ik. zeruko katu, har.

Aurkibidea

Babesleak

Saioaren hasiera