fotero. iz. (TE). Panadero,-a, bollero,-a. "Panadero que hiciera este pan [fot]" (TE, 376). Rikardo foterua, Ertzillenekuegaz, erbilari amorratua. 1 . fraille (praille) [fraide]. iz. (TE). Fraile. Munduz aspertuta, fraille sartu ei da. / Atxolin gizajua. Heure bizi guztian biharra besterik eztok ein da oin ein habe praille? fraille ala monja. iz. (TE). Juego de adivinanza. Kardu-horixan hazi hegalarixekin (ikusi mariagora) egitten dan asmakizun modukua. TEk holaxen dakar: "Juego que se hacía a título de adivinanza sobre la cabellera de un diente de león" (TE,559). fraille-katillu [fraide-katilu]. iz. (TE). Tazón, bol. Katillu haundixa. / "Taza mayor que la de tamaño común" (TE, 376). Fraille-katilluan kafia-eta-esnia zopekin, haren barau-haustia. Ik. katillu, jikara. 2 . fraille [fraide]. iz. (TE). ángulo redondeado del frontón. "En el frontón, sección redonda insertada en el ángulo de las dos paredes, para ardides del juego" (TE, 376). Fraillian jotako pelotia, eziñ izan eban errestau. fraillegei [fraidegai]. iz. (TE). Novicio. Kempengo Tomas ("Kempis" latineratuta), hamaika urterako fraillegeixa zan bere anai nausixagaz. frailletza [fraidetza]. iz. (OEH). Monacato, vida de fraile. Jauna, gure frailletzako relijiñua haiñ ondo jarrittakua da eze [...]. (Ibilt 469). fraketan [praketan]. adlag. (TE). En bragas (infan). "Una de las edades del niño" (TE, 376). Gure umia atzo arte gonetan; gaurtik aurrera, fraketan. frankeza. iz. (EEE). Franqueza; nobleza. Frankeza haundixakiñ erantzun detsa. franko. 1 . franko. zenbtz. (TE). Mucho, abundante; en gran medida. "En medida liberal, liberalmente" (TE, 376). Franko ibilli da dirua gaurko iri-proban. 2 . franko. izond. (TE). Generoso,-a; dadivoso,-a; desprendido,-a. Suhiña gizon frankua ei dau. Ik. emonzale. frankolin. iz. (ETNO). Alcaraván (Burhinus oedicnemus). Ik. larroillo.  Larroillo be jasota dauka JSMek, baiña askoz be gehixago erabiltzen da frankolin izena, bai Eibarren, eta bai inguruko herrixetan. frantses (franses, prantses). iz. / izond. (TE). Francés; galo. Damaskiñoko bihar-lekuetan batzen ziran zaburrak, frantses batek erosten zittuan urria ataratzeko. / Fransesak eta alemanak, bakiak ein dittue. / Baserrittarra izan arren, prantses batek lako bibotiak zittuan. / Española ez zan hizkuntza guztiak, haiendako prantsesak ziran. (Zirik 63n). / Arpegi ezauneko bat ikusi eben prantses antzerako bikin berbetan. (Zirik 10). frantses-bedar. iz. (ETNO). Trébol (Trifolium pratense). Ik. hirusta, sekula-bedar. frantses-euskaldun. iz. / izond. (TE). Vasco-francés; vasco,-a de Iparralde. Zuberoako frantses-euskalduna. frantsesare. iz. (ETNO). Arado con púas de hierro. Burdiñazko hagindun aria. Ik. burdiñare. frantxulet. iz. (TE). Flauta, flautín; pito, chiflo. "Especie de pito o flauta (Flageolet)" (TE, 376). Frantxuletakin joten zittuan soiñu edergarrixak. Ik. txilibittu. Frantzia. l. iz. (TE). Francia. Frantzia aldera urten genduan nora ezjakiñian. frantzia-krabelin. iz. (ETNO). Clavel chino (Dianthus barbatus). frantziskotar. iz. / izond. (OEH). Franciscano,-a. Ta han euan frantzizkotar praillien abittuakin kaja baltz baten barruan. (Zirik 12). freskatu, freskatze. da/du ad. (OEH). Refrescar(se). Tabernako muestradorian euan iztarrixa freskatuaz. (Zirik 64). freskera. 1 . freskera. iz. (AN). Fresquera. "Janaria gordetzen zan etxeko leku freskoa". 2 . freskera. iz. (AN). Fresquero,-a; vendedor de pescado fresco. AN-k holan diño: "arrain freskoa saltzen ebenak herrixan mende hasieran". fresko. 1 . fresko (fresku). izond. (TE). Fresco,-a, moderadamente frío. Arrate aldetik etortzen dan haixia, beti freskua. 2 . fresko (fresku). izond. (TE). Fresco,-a; reciente, tierno,-a. Sardiña fresku-freskua saltzen etortzen zan Ondarruatik. frisku (frisko, frixku, prisku, prixku). iz. (TE). Especie de albaricoque o briñón (Prunus?). Melokotoi txikixa, uletsua, lehen ugarixa zan eta oin ixa zihero galduta dago. Frutua zein zugaitza (ETNO). Friskua frutu gozo osasungarrixa. / Frixkuari hazurra libre geratzen jakok; melokotoiari ez. Ik. albertxiko. friztixa (priztixa) [piztia]. 1 . friztixa (priztixa) [piztia]. iz. (TE). Fiera, bestia salvaje; alimaña. "Dícese de todo animal que se supone dañino" (TE, 377). Esaten dabe friztixarik bildurgarrixena gizona gosiak dala. / Kaltegarrixenak? Friztixen artian asko dare txarrak: satanderak, aixerixak, basakatuak.. Asko txarrak! Nik amorrua satanderiari gehixen. / Basuetan otsuak, basurdak eta bestelango priztixok urritu ziranian. (Zirik 8). 2 . friztixa (priztixa) [piztia]. izond. (NA). Malo,-a, malvado,-a. "Priztixia dok hori, e?", kristaua bihurrixa danian, dana ona ez danian.

faborito farrast findu fotero frontal