droga. 1 . droga. iz. (TE). Disputa, riña, reyerta. Bere bizi guztian drogia ta abarra baiño ez eban erabilli. 2 . droga. iz. (NA). Pasatiempo, juego. Laixetan eitteko kapazidadia... hamaika bidar, zelako ederki! ene! drogia! / Guk drogan eitten genduan, fiestan! drogia atara [droga atera]. esap. (TE). Causar escándalo, alborotar. Jokuan, galdu bihar ebala konturatzen zanian, drogia ataratzen eban. drogia egin [droga egin]. esap. (TE). Hacer trampa. Drogia eiñan puruan irabazi zetsazen diru guztiak. TEk diñuanez, jokuan erabiltzen da.
Droget. gatxiz. (TE). Droget (apodo). "Sobrenombre antiguo en Eibar" (TE, 295). Droget bat zan kanpaitorreko kurutzian banderia ipintzen ebana San Juan goizian. 
drungu-drungu (drungun-drungun). onomat. (ETNO). Ruido producido al beber rápida y bruscamente. Zazkarki eta harrapataka eranaz etaratzen dan zaratia.
Ez zaittez txitxia izan eta edaizu esniori "drungu-drungu". duako [doako]. izlag. (TE). Gratuito,-a. Ez eizu pentsau duakua danik bakia. / Galdu barik ultzok, duakuak ez dittuk-eta.
/ Gure gizonorrek laster ikusi eban, danak duako errekadistatzat hartzen ebena. (Zirik 110s).
Ik. duango. duan [doan]. adlag. (TE). Gratis, de balde. Hamaiketatik hamabixetara, ardaua duan Plaza Barrixan. / Tratua ein eben, erlojua konpontziarren bazkarixa duan (de balde, gratis) izatia. (Zirik 65).
Ik. debalde. Duan gehixago erabiltzen da eta debalde baiño hobeto dago.
duandu, duantze ( duandutze) [doandu]. du ad. (TE). Poner gratis. Duan ipini.
Eskatzen eben, ez ardaua merkatzia, duantzia baiño. / Ez da komeni gauzak duandutzia, estimaziño apur bat euki deixen. duango [doango]. izlag. (TE). Gorrón,-ona. Beti eta alde guztietan, haura duangua. / Gehixenetan frontoia duakuekin betetzen zan. (Ezten). Ik. duako. duda. iz. (TE). Incertidumbre; titubeo. Dudia da, bai-edo-ezian egotia. / --Ona emon, gero, eh? --Bai gizona, horren dudarik ez euki. (Zirk 63).
Ik. bai-edo-ez, ezbai, zalantza. dudan egon. da ad. (TE). Dudar, estar en duda. Dudan egon zan gauzia luzero. / Dudan nago "zalantzan" esatia ez ete doten hobe toki honetan. Ik. zalantzan egon. dudan ipini. du ad. (TE). Poner en duda. Esan destazen gauzekin, dudan ipiñi nau. dudarik gabe. adlag. (TE). Sin duda, sin lugar a duda(s); seguro. Dudarik gabe, iñor ez da mundu honetan oso kontentuz. dudabako [dudagabeko]. izlag. (TE). Indudable, que no ofrece dudas, cierto,-a; seguro. Dudabako gauzia bazkaittarako orduan agertuko zana. dudakizun. iz. (TE). Duda, incertidumbre. "Materia de duda" (TE, 296).
Dudakizuna ipiñi dau jendian artian. Ik. duda. Gitxi erabiltzen da.
dudau, dudatze [dudatu]. du ad. (TE). Dudar. Duda egin, dudia izan. Bere bizi guztian dudau eban bide zuzenetik aindu ete zan. / Dudatzia, gauzak ezagutzeko bide bat dala esaten dabe filosofo batzuk. dukat. 1 . dukat (duket). iz. (TE). Ducado, moneda; escudo; moneda antigua. "Escudo que valía 2,50 pesetas" (TE, 297).
Zenbat dukateko dotia dauka zure alabiak?. / Ez euan dirurik! Eta Madalenak esan ei etsan: -"Hara! Anbrosio! honetxenbeste duket -duketak zian orduan!, eta- honetxenbeste duket eta arriua, gurera ezkontzeko Kurutza".. duke. iz. (OEH). Duque. Burgoña Dukateko lurretan zan Jaun, Duke oso apal eta agintari on bat. (Ibilt 475).
dultzidu, dultzitze. du ad. (ETNO). Afinar cañones de escopeta. Armagintzako berbia da. Eskopeta-kañoiak leunduaz, akabauaz, azkenengo eskua emon esmerillakin. Dultzidu bariko kañoiak oso itsusiak dittuk. dultzitzaille. iz. (TE). Afinador,-a. Dultzitzailliak, res-palelakin azkenengo eskua kañoieri. / Armerixan, leguntzaillieri "akabatzaillia" eta "dultzitzaillia" esaten jakue. / Dultzitzailliak kañoia harira lixotutzia dau bere zeregiña. Ik. akabatzaille, leuntzaille. |
Babesleak
