Bilaketa aurreratua
- a b d e f g h i j k l m n o p r s t u x z
paso. iz. (NA). Paso. Txantela da ba, hamen pasua lagatziarren trenbidiari, han emon, ezta? zatitxo bat..
paso-nibel. iz. (NA). Paso de nivel.
pastore. iz. (NA). Pastor de ovejas. Naparruatik etortzen zuan hona pastoria, pare bat hillebeterako ero. Ik. ardizain.
patakada. iz. (TE). Coz, patada. Erantzun biharrian patakadia jaurti zetsan. Ik. ostikada.
patata. iz. (TE). Patata (Solanum luberosum). "Patatia": Eibarren ez dogu beste modutara esaten. / Patata gorrixa oin ikusi be ez da eitten! Oso gitxi! Eta patata baltza bapez. Patata baltza zan morau-moraua azala, ta barrua zuri-zuri-zurixa. Holako patatarik ez dot ikusi nik...?! Lehenago horretxek: gorrixa eta baltza. Patata zurixa gerratik honuzkua da. Orduan etorri zan eskarabajua be, patata-kokua!.
patata-koko. iz. (ETNO). Patatero; escarabajo de la patata (Leptinotarsa decemlineata). Patata gorrixa oin ikusi be ez dok eitten! Eta patata baltza bapez. Oingua, patata zurixa, gerratik honuzkua dok. Orduan etorri zuan eskarabajua be, patata-kokua! Alemaniatik ekarri ebela esaten juek, eta gehixago ez dok ezkutau! Aurretik ez jeuan patata-kokorik; iñok ez juan ezautzen!. Ik. kakalardo, eskarabajo.
patata-urte. iz. (NA). Año de patata abundante. Aurten patata-urte da, e? Aurten patatia asko izengo da: sartu dabenak! sartu ez dabenak e...
patrifiliuak egin. esap. (NA). Acabar rápidamente, rematar en un santiamén. Egin biharrekuak aittiaren baten egin Patrifiliuak ein detsauz honi be eta bakia aldi baterako.
patrika. iz. (AS). Bolsillo. Ik. paltrikara, poltsiko, sakel, poltsa.
patroi. iz. (OEH). Patrón, patrono (santo). San Eustakio gure patroia. (Zirik 53).
pattaka (pattako). interj. (NA). Voz para atraer a los carneros. Adarixei etortzeko agintzeko diarra. Adarixei, "pattaka! pattako!" esaten jakue etortzeko.
pattar (patxar). iz. (TE). Aguardiente. Pattarra, ajedun erarixa. / Kant. Atzo, atzo, atzo / atzo hil ziran hamar atso / baldin pattarra merkatzen ez bada / hilko dira beste asko...  "En el Eibar clásico, desayuno de mucha gente que lo tomaba con un cacho de pan" (TE, 622).
pattin. iz. (ETNO). Pozo artesiano, aljibe, cisterna.
pattuko-pattuko. interj. (NA). Voz de llamada a los patos. Etxeko paittei etortzeko agintzeko diarra.
patxada (patxara). iz. (NA). Tranquilidad, calma. Patxariakiñ eon eitten da, patxaraz!. / Hi bai haizela agintaria patxara ederrekua, apaizera iritxi ez baiña kolpetik Aita Santua. (In Zirik 99).
patxadan (patxaran). adlag. (TE). Repanchigado,-a, arrellanado,-a, a sus anchas; en calma. Trankiltasunezko egoeran, nasai. Bazkalostian, jarri kerizan eta patxadan dago lo-jarixuetan.
patxadaz (patxaraz). adlag. (TE). Tranquilamente, sosegadamente, en calma. Trankil, patxadan. Badoia betikuori patxadaz kafera, lagunekin kontuetan arrasaldia emotera. / Bixak bakar-bakarrik patxaraz jarri ziran keixapian. (Zirik 73). Ik. tenplau.
patxadazko. izlag. (OEH). Persona o sitio tranquilo. Etorri dan medikuak patxarazkua emoten dau.
Patxi. iz. ber. (TE). Francisco. "Patxi", "Patxiko", "Patxo" eta "Fraisko", izen bat. Ik. Patxiko.
Patxi infarnuko (Infarnuko Patxi, infrañuko Patxi). iz. ber. (TE). Diablo. "Personaje mitológico, personificación de la maldad" (TE, 622). Infarnuko Patxi baiño gaiztuagua zan.. / Honek eibartarrok infrañuko Patxi bera baiño gorrixauak dirala pentsatzen juat. (Zirik 110).
Patxiko. iz. ber. (TE). Francisco. Patxiko Txikixanekuak, Ibarkurutzian bizi ziran. Ik. Patxi.
Patxo. iz. ber. (TE). Francisco. Errebal kalian ziran Patxonekuak. Ik. Patxi, Patxiko.
patxo (matxo). iz. (TE). Beso, besito. Diminutivo de pa (TE, 623). Ixillian patxua emon detsa. / Matxua emon detsa bere laguntxuari. Ik. pa.  Ume berbetakua da, baiña ostian be erabiltzen da.
patz. iz. (AS). Caspa.
paun egin. esap. (NA). Caer(se). Paun ein dozu?!. Ik. punba egin.