galdetu, galdetze. du ad. (TE). Preguntar. --"Txinbo" jaboirik ba al dakazue? --galdetu eban bezeruak. (Zirik 114). Ik. itandu, preguntau, galdez, preguntez.  "En Eibar es conocida la voz por la literatura, pero comunmente no se usa por haberla sustituído un erderismo" (TE, 382). galdez. adlag. (TE). Preguntando. Galderak egitten; galdetzen. Galdez nintzan norutz hartu bihar dogun Elorrixora heltzeko. / Galdez senarra hain kaltegarrizko aldaerian zergaittixa, emaztiak aitzen emon zetsan esanaz [...]. (Ibilt 467). Ik. galdetu, itandu, preguntau, preguntez.  TEk ez detsa sarrerarik emoten, galdetu-n barruan dakar. Ezagutzen bada be, ez da bertako berbatzat hartzen. Beronen sinonimua dan preguntez da normalian erabiltzen dana. 1 . galdu, galtze (galdutze). 1 . galdu, galtze. da/du ad. (TE). Perder, extraviar. Erlojua galdu dot, Urkuzutik Isasira bittartian. / Oker haundixa erlojua galtzia. / Duro bat galdu jatak. (Zirik 54).  Aditz izena artukuluakin, holan esaten da: "con acento prosódico en la primera a [gáltzia]" (TE, 384). 2 . galdu, galtze ( galdutze). du ad. (TE). Perder, resultar vencido, no conseguir el triunfo. Aurten galdu ein dau gure dendiak. / Galduaz ikasten da mundu honetan, askotan narrutik pagauta. / Ez da millagrua hainbeste jenden aurka galtzia. 3 . galdu, galtze. du ad. Perder, desaprovechar. Alperriko biharretan ez galdu denborarik. 4 . galdu, galtze ( galdutze). da ad. (TE). Perderse, extraviarse, equivocarse de camino. Gazterik galdu zan ha mutilla. / Galduta ibilli giñan luzero mendirik mendi. / Ez da gatxa gaurko munduan galdutzia. 5 . galdu, galtze ( galdutze). da ad. (TE). Estropearse, echarse a perder. Aurten garixak galdu dira neguan edurrik izan ez zalako. 6 . galdu, galtze. da ad. (ETNO). Extinguirse; desaparecer. Antxiñako ohittura asko galdu dittugu. Ik. gastau. galdu-irabazi. iz. (TE). Pérdidas y ganancias; ingresos y gastos. Munduko galdu-irabazixak, beti laburrak.  Normalian, pluralian: galdu-irabazixak. galduan. adlag. (OEH). Perdiendo; a punto de perder. Orduantxe konturatu zan [...] ziharduana galduan alde guztietara. (Ibilt 466). galtzeka (galtzeke) [galtzeke]. esap. (OEH). Sin perder . [Aditz erruari "-t(z)eka/t(z)eke" atzizkixa lotuta] Gal + t(z)eka/t(z)eke: galdu barik. Egunik galtzeka. (Zirik 42).  Eibarren baiño gehixago Eibar inguruan: galtzeka/galtzeke, isiltzeke, esateke, ikusteke, egitteke, jausteke... 2 . galdu. izond. (TE). Perdido,-a; descarriado,-a. Gure ardi galdua hamen dator betiko moduan. galeperra © Joxerra Aihartza galeper (galiper). iz. (TE). Codorniz (Coturnix coturnix). Galeperra esaten jako hegazti honi, Frantziatik baletor edo Frantziara baloia letz. / Oiñ ez, oiñ ez. Oiñ ez dago galiperrik hamen inguruan. Lehen bai. Garixa be danian, eta galiperrak gustora. Gure aittak takian-potian ekartzen zittuan afaittarako! Baiña oiñ ez; oin kanpora juan bihar, Burgosera-eta.  Bizkaixan normalagua dan pospolin izena be ezaguna da Eibarren. Zaharren artian erabili be bai; gaztiaguen artian galeper nagusittu da (ETNO). galerna. iz. (TE). Galerna; tempestad, tormenta con viento. Itsasotik joten daben haixe bortitz eta ekaiztsua. / "Viento huracanado en el Cantábrico" (TE, 383). Galerniak dakar, alargunak eta umezurtzak. galikara (galikuak). iz. (JSM). Enfermedad venérea; chancro blando. Gaitx benereua, purgaziñuak; txankrua. Harek izan zittuan galikuak harek.  Pluralian gehixenetan:galikarak. galipot. iz. (TE). Brea, galipote. "Se dice de la brea, del asfalto y del alquitrán" (TE, 383). Galipota bota dabe Unzagako kalian. galopan. adlag. (TE). Rápidamente; al galope. Entzun eta galopan etorri da, bertan behera dana lagata. galtzagiñan © Ezezaguna galtza. iz. (TE). Media; calcetín; esporte. Galtza garbixak jantzizuz kalerako. / Ezkerreko galtzia ezin dot topau. Ik. galtzerdi, galtzetin, praka.  "En otros lados, con esta voz se entienden las calzas, los pantalones" (TE, 384). Artikulua hartzerakuan holan esaten da: "con acento prosódico en la i [galtzía]" (TE, 384). galtzada (galtzara, kalzada, kalzara). iz. (ETNO). Calzada de piedra para arrastre. Harri-laukixekin egindako bide-zorua da izan, baiña idi-probetako zoruari be hala esaten jako. Afiziñua oin baiño haundixagua. Lehen Eibarren jeuan kalzadia korrida-plazan. Eta Ermuan elixa aurrian eta udaletxe aurrian egitten zittuan probok. Beste herri askotan be bai, galtzadia eguan lekuetan. / Gure aitta zanak eiñ eban Arrateko kaltzadia. / Lehen korrida-plazan euan kalzadia, probalekua. Lehen danian euan, Elgoibarren be bai eta... herri danetan probalekua. Ik. probaleku, plaza. galtzagiñan © Aitor Usobiaga galtzagiñan. ger. (ETNO). Confeccionando calcetines de punto. Galtzak egitten Nik? Ez! Nik ez! Geure ama zana ibiltzen zuan galtzagiñan. Zenbat galtza eingo ete eban harek!. / Gabian gure etxian tertulixia egitten zan. Goikua, harutzagokua, behekua... andrak etortzen ziran. Bata galtza-eiñian, bestia jertse-eiñian.... Ik. jostorratz, albandorratz, galtzetorratz, galtzagintza. galtzagintza. iz. (ETNO). Trabajo relativo a la confección de calcetines de punto. Ik. jostorratz, albandorratz, galtzetorratz, galtzagiñan. galtzaille (galdutzaille) [galtzaile]. iz. (TE). Perdedor,-a; perdidoso,-a. Kontuak ondo ataratzera, zein galtzaillia? / Gerran, galtzailliak ez dau iñoiz errezoirik. / Artian, bat kiñu eitten zeguan jokolarixeri galdutzaillien atzetik. galtzairu [altzairu]. iz. (TE). Acero. Burdiñia eta karbonua (%0,05-%1,7) dittuan aleaziñua. Burdiñurtuan finketaz lortzen da (ETNO). Burdiñia galtzairutzia, Bessemer esaten jakon laban. / Galtzairua baiño gogorragua haren bihotza. / Galtzairua, tenplautakuan, kristala lakotxe gogorra gelditzen da. galda-galtzairu. iz. (ETNO). Acero fundido. Labetan totxuak txatarrakin nahastuz lortzen dan galtzairu urtua. Taillarretako berbia da. Ik. galtzairurtu.  HB: altzairurtu. galtzairu elektriko. iz. (ETNO). Acero eléctrico. Laba elektrikuetan lortutako galtzairua. galtzairu laster. iz. (ETNO). Acero rápido. W % haundiko erremintta-galtzairua. Ebaketa lastertasun haundixan erabili leikezen erreminttak egitteko materixala. Galtzairu lasterrakin baiño ebaketa-lastertasun askoz haundixagua Wolframio-karburozko plakatxuekin, eta haundixagua oindiok zeramikazkuekin. galtzairu ugarkaitz. iz. (ETNO). Acero inoxidable. Tenperatura arruntian korrosiñorik ez daben galtzairua. Kromua edo nikel ugari eukitzen dau. galtzairurtu [altzairurtu]. iz. (ETNO). Acero fundido. Labetan totxuak txatarrakin nahastuz lortzen dan galtzairu urtua. Taillarretako berbia da. Ik. galda-galtzairu. galtzairutu, galtzairutze (galtzairututze) [altzairatu]. 1 . galtzairutu, galtzairutze ( galtzairututze) [altzairatu]. du ad. (TE). Cementar (y templar). Karbonodun produkto batian piezak berotzia, karbonua, difusiñoz, metalian sartu eta gero tenplauta piezon gaiñazala gogortu deiñ (ETNO). / "Cementar el hierro, operación frecuente en la armería" (TE, 383). Armerixan, pieza askok galtzairutu biharra izaten dau. / Galtzairutzia, piezak hazur-hautsetan, beruan, denbora aldi baten laban eukitta . Ik. zementau.  ELH: zementatu. 2 . galtzairutu, galtzairutze ( galtzairututze) [altzairatu]. du ad. (TE). Acerar, obtener acero. Burdiñurtuan finketaz galtzairua lortzia (ETNO). Burdiñia galtzairututzia, Bessemer esaten jakon laban. galtzarpia © Josu Okina galtzarpe [galtzarbe]. iz. (TE). Sobaco; axila. Hazi-gurenak urten detse galtzarpian. / Kale bittarte batetik Fraisko agertu zan galtzarpian periodikua ekarrela. (Zirik 22). galtzerdi. iz. (TE). Media; calcetín; esporte. Guk "galtzak" esaten dogun jantzixari, beste leku batzuetan "galtzerdixak". Ik. galtzetin.  Eibarren ez da galtzerdi berbia erabiltzen. Darabillen lekuetan, prakak barik galtzak esaten dabe. "Medias donde galtzak significa pantalones" (TE, 384). galtzetin (kaltzetiñ). iz. (TE). Calcetín; media; esporte. Andrazkuenak galtzak; gizonezkuenak, galtzetiñak. Ik. galtza, galtzerdi.

gaban gaiñerako gaiztotasun galdetu galtzetorratz gantxerria garbiki garo gastatzaille gautxori gazte geldirik gerriko giputz gizabide gloria goibel goldaketa gorbiztasun gorrittasun gosna grazia gura guztizko