Eibarko euskara

- a b d e f g h i j k l m n o p r s t u x z

halan [honela]. adlag. (TE). Así, de esta manera; de aquella manera. Balixo erakuslia daukan adberbixo kategorixako 1. graduko formia da, moduzkua; baiña 3. gradukotzat be erabiltzen da. Dakíxenak halan diñue behintzat. / Harek diño halan, honek bestera. Ik. halako, holan, hala.

halantxe (halaxe, halaxen) [honelaxe, halaxe]. adlag. (TE). Así, de esta / esa misma manera. Balixo erakuslia daukan adberbixo kategorixako 1. graduko indartutako formia da, moduzkua; baiña 3. gradukotzat be erabiltzen da. Halantxe erakutsi deste neri hizketa hau. / Halaxe erakutsi deste neri gurasuak. / Hamen be, izurrateixa, eta hamar bat halantxe. Ik. holantxe.

haltz. iz. (TE). Aliso (Alnus glutinosa). Haltzan egurrak ez dau gauza haundirik balio. / Haltza gozua bai, bigun-bigun-biguna. Haltza dok egurrik gozuena, biguna, gozua, baiña ez jaukak... Ona balitzok muebliak eitteko, baiña haltzari kasorik bez iñok be!. Toponimixan izen askotan dago: Altzua, Altzubarren, Altzaga, Altzerreka...

haltzadi. iz. (TE). Alisar, alisal, lugar de alisos. Han sakonian haltzadi bat zan.

hamabi. zenbtz. (TE). Doce. Kardinala da. Hamabi ziran Jesusek izentautako apostoluak.

hamabi-hamabixak. esap. (EEE). Las doce en punto. Hamabi-hamabixetan agertu zan, huts ein barik. Deklinau egin leike: hamabi-hamabixetan...

hamabiko. iz. (TE). Escopeta del calibre 12. Pitxoikua be, hamabikua harek hutslarixak.

hamabost. zenbtz. (TE). Quince. Kardinala da. Hamabost urtera ezkero, umia zana andra eitten da.

hamabosteko. iz. (ETNO). Montón de 15 haces de trigo. Hamabost gari-azauetako pilluak. Ik. gari-meta, azao, bostekuetan ipini, hamarreko. Normalian pluralian.

hamaika.

1 . hamaika. zenbtz. (TE). Once. Kardinala da. Matias, ordiazkua (Judasena), hamaika apostoluegaz jarri zan hamabi izan zeittian.

2 . hamaika. zenbtz. (TE). Muchos,-as, infinidad. Zehaztu bakua da. Hamaika gizon badira galduta, surra baiño harutzago ikusten ez dabelako. Ik. hamaikatxo bat.

hamaikatxo bat. zenbtz. (TE). Muchos,-as, infinidad. Zehaztu bakua da. Hamaikatxo bat, zahar eta gazte, eder haren ondorian baziran.

hamaiketako. iz. (TE). Almuerzo de media mañana. "Refrigerio que se toma antes de comer" (TE, 132). Hamaiketakua ein dogu Urrebasonian. Ik. hamarretako.

hamairu. zenbtz. (TE). Trece. Kardinala da. Hamairu, zorigaiztoko numerua dala esaten dabe.

hamar. zenbtz. (TE). Diez. Kardinala da. Bi bidar bost, dira hamar.

hamar-errialeko [hamar errealeko]. iz. (TE). Moneda de diez reales. "Moneda de plata, que valía un escudo, o dos pesetas y cincuenta céntimos" (TE, 133). Hamar-errialekua emon zetsan eskupera.

hamarretik bateko [hamarren(ak)]. iz. (TE). Diezmo. Eta siñaletzat zutik jarri doten harri hau izango da Jaungoikuan Etxia; eta Zuri, emon deirazuzen gauza guztietatik, hamarretik batekua opa izango detsut (Gen. 28. 22). / Hamarretik batekua zor jako Jaungoikuari.

hamargarren. zenbtz. (TE). Décimo. Ordinala da. Judixuen barau-eguna Yom Kippur, zazpigarren hilleko hamargarren eguna: Parkaziño osoko eguna. Ik. barau-egun.

hamarreko. iz. (ETNO). Montón de 10 haces de trigo. Hamar gari-azauetako pilluak. Ik. gari-meta, azao, bostekuetan ipini, hamabosteko. Normalian pluralian.

hamarretako. iz. (TE). Almuerzo de media mañana; refrigerio matinal. "Piscolabis de las 10 de la mañana" (TE, 133). Hamarretakua ein dogu oillo saldia arrautza gorringo bategaz eta erdi bat ardau zuri. / Hamarretakua eitxen daozela. (Zirik 86) Ik. hamaiketako.

hamaseiko. iz. (ETNO). Escopeta del calibre 16. Gaur egunian, lehengo aldian gitxi egitten dira kalibre honetako eskopetak.

hamen (hemen) [hemen]. adlag. (TE). Aquí. Balixo erakuslia daukan 1. graduko adberbixo kategorixako formia da, inesibuan. Hamen nun beste denbora baten herri haundixa izan zana. / Hamendik Elgetara, ordu biko bidia. / Hamendik dabill aspaldiko Fraisko. / Mendixen hamendiko aldetik. / Hizketa hau da hamengua. / Jende hamengua baltzegaz nahastua, sarrittan. / Hemen, hemendikuok, danok osasunagaz. / Hamendik hara lau pauso baiño ez. Beste leku-denborazko markak be hartu leikez: hamendik / hemendik / hemetik; hamengo / hemengo / hemeko.

hamentxe (hementxe). adlag. (TE). Aquí mismo. Balixo erakuslia daukan adberbixo kategorixako 1. graduko indartutako formia da, inesibuan. Hamentxe jarriko zara zu, nere onduan. / Hamentxe, toki honetantxe, horrek mendi guztiok ikusten dirala bazkaldu bihar dogu! / Ointxe, hamentxe, bertantxe, leztxe; hauxe, horixe. Beste leku-denborazko kasuetan be antzera indartzen da: hamenditxik, hamengotxe...

han. adlag. (TE). Allí. Balixo erakuslia daukan adberbixo kategorixako 3. graduko formia da, inesibuan. Ni egon naiz hamen eta zu egon zara han. / Han bera nun datorren! / Handik nator bildurrez beteta. / Handik hona, hiru orduko bidia. Ik. hantxe. Izatez, balixo erakuslia daukan 3. graduko adberbixo kategorixako formia da, inesibuan. Beste leku-denborazko markak be hartu leikez: handik; hango.

han haixelakuan hemen. esap. (EEE). En un santiamén, a toda velocidad . Norbaitti aguro bueltau deiñ agintzeko erabiltzen da. Juari azkar, han haixelakuan hemen!.

Aurkibidea

Babesleak

Saioaren hasiera