1 . sake. iz. (TE). Saque. Pelotako berbia da.
Sakia eban txakurra pelotari harek. sakia atara. esap. (TE). Sacar, iniciar el tanto. Pelotako berbia da.
Bata sakia ataratzen eta bestia errestatzen, onenak. sakia errestau. esap. (TE). Responder al saque. Ez zan erreza haren sakia errestatzia.
2 . sake. sakel [sakela]. iz. (TE). Bolsillo. Gerrikuan barren guenian, sakela, dirua ahal danik nekezen ataratzeko. Ik. paltrikara, poltsiko, poltsa, patrika. sakondu, sakontze ( sakondutze). du ad. (TE). Profundizar. Sakondu eban etxe ostian urre billa, eta ura agertu jakon, urriak baiño gehixago balio izan zetsana. / Filosofixiak eskatzen dau gauzetan asko sakondutzia. / Jakitze autuan, toki baten sakontzia ondo da, baiña zabaltzia be bihar da, sakonian agertu deiguna hobeto aitzeko. sakonera. iz. (TE). Profundidad. Bihar ditturan neurrixak: luzeria, zabaleria eta sakoneria. Ik. sakontasun. sakontasun. iz. (TE). Profundidad. San Juani albuan jartzen detsen arranuak, haren sakontasuna esan gura dau. / Ez dakigu noraiñoko sakontasuna izango eben gure Euskalerri barruan Sokratesek eta Aristotelesek. (Zirik 43).
Ik. sakonera. sakonuna [sakonune]. iz. (TE). Hondonada; sima, hondón. Edur azpixan sakonunia zan, eta hankia han jartzerakuan, zurrut einda behera juan zan. / Itsasuan badira hondua jo ezindako sakonunak. Ik. zulouna. sakristau. iz. (TE). Sacristán. Urte askuan, Okelerre zaharra sakristau izan zan Parrokixan. / Izanduko nauk sakristau, baña... Aita-Santuan azpian. (In Zirik 100).
Sakristaukua. l. iz. (TE). Sakristaukua (casa). "Casa del Sacristán" (TE, 643). Arraten, Sakristaukora goiaz bazkaittara. sala. iz. (TE). Sala. Konzejuko Sala nausixan izan da batzarra. Artikuluakin: sália. "Con acento prosódico en la primera a" (TE, 644).
salau. 1 . salau. izond. (NA). Majo, simpático; salado, gracioso. Egokixa; grazia haundikua.
Antonio! etorri zaitte hona salauori! Gizonezkuendako salau eta andrazkuendako salada.
2 . salau. adlag. (NA). Bien puesto, coqueto, elegante. Aitxitxa jantzi neban, bajatu eiñ eban bizkarrian Juliok, ipiñi eban silla-de-ruedasen; jantzi zan salau-salau domeketan moruan, eta eruan eban, hartu eta lehelengo Lezetara, gero Sumendixara. Ik. pintxo, pintxi. Salau gizonezkuendako eta salada andrazkuendako.
Salbadore. l. iz. (TE). Salvador; San Salvador. "Lugar en el término de Eibar" (TE, 643).
Jai-egun guztietan igotzen ei dabe Salbadore gaiñera, eguna lagunartian eitteko. Salbari. iz. ber. (AN). Salvador. Salbatzaillia.Mesias.
Eskerrak bi milla urtera Jordanen ager(tu) zanari, esaten hurrian zala Salbari bat munduari. (Ibilt 159).
Ik. Salbatzaille. Salbatzaille erabiltzen da.
Salbatzaille [salbatzaile]. iz. ber. (TE). Salvador. ... eta umia izango dau, eta zuk Jesus (hau da, Salbatzaillia) jarriko detsazu izena, berak salbauko dabelako bere herrixa pekatuetatik (Mat. 1. 21). salbau, salbatze [salbatu]. da/du ad. (OEH). Salvar(se). Bai, tajutan gauaz Euskalerrixa salbatzeko. (Zirik 41).
salbaziño [salbazio]. iz. (TE). Salvación. Jauna da nere argittasuna eta salbaziñua: zeiñen bildur izango naiz? (Sal. 27 (26). 1). |
Babesleak
