saltzaille [saltzaile]. iz. (TE). Vendedor,-a. Zu erostaillia izan baziñaz, ziur, saill hori guk baiño merkiago erosiko zenduana; baiña saltzaillia izan baziñaz, bi bidar ziur, gehixago pagau biharko genduana. / --Aaa! bai ba... --diño batera-batera radixo-saltzailliak ahua zabalduz, "kortan" ipiñiko zenduen da... --Kortan? Bai zera; sukaldian ipiñi gendun! Sukaldian! (Zirik 64).
sama. iz. (TE). Cuello, pescuezo. Zisniak lakotxe sama jasua eta leguna nere maittiak. / Samia postura eingo neuke ezetz. / Samia posturia eingo deuat Urko Kalamua baiño haundixagua dala. Ik. lepo. Eibarren lepo baiño gehixago erabiltzen da sama.
lehengo samatik burua. (TE). No cambiar un ápice. "Se dice para dar a entender que aquel de
quien se habla sigue siendo el mismo" (TE, 523).
Alperrik hogei urte igaro, lehengo samatik harek burua.
samako kate. iz. (NA). Cadena, colgante. samako pañolo. iz. (NA). Pañuelo de adorno que se lleva al cuello. samalde (sama-alde). iz. (NA). Zona del cuello, cuello. Hobeto nao baiña bueno! Hotzik ez dot euki baiña... hain billurra emon desta eze, honek samalde zikiñonek!. 1 . samar. 2 . samar (txamar). adlag. (TE). Bastante. Graduatzaillia da.
Haundi samar ein detsazu soiñekua. / Laster samar heldu dira Arratera. / Aukeran gitxi txamar atara deskuzun ogixa. / Asko txamar, ondo txamar, belu txamar. / Haundi txamarra, txiki txamarra, eder txamarra. / Hasarre txamar ibilli naiz-ta hori ezin neike ukatu. (In Zirik 97).
/ Ohittura arlote txamarrak dittugu. (Zirik 115).
/ Andra arin txamarrekin batera. (Ibilt 453).
samin. izond. (TE). Amargo,-a, ácido,-a. Samina da sagar klase hori. Garratza askotan esaten dogun artian, samiña gitxittan entzuten da.
samur. samurtasun. iz. (TE). Ternura, cariño. Amak umiendako daben samurtasunak ez dau orderik. / Eta samurtasunez beteta, Zaldunagana begixak bigunduaz... (Ibilt 476).
samurtu, samurtze (samurtutze). 1 . samurtu, samurtze (samurtutze). da/du ad. (TE). Ablandar(se), reblandecer(se); enternecer(se), conmover(se). Samur edo samurrago bihurtu; bigundu.
Oillo zahar hau samurtziak eruango detsuz ordu batzuk. / Gizon galanta izan arren, berihala samurtzen dana. / Ez zan erreza haren bihotza samurtzia. Ik. beratu, bigundu. 2 . samurtu (samortu), samurtze. da/du ad. (ETNO). Ablandarse el catarro, poner en vía de curación. Ik. katarrua zoldu, zoldu. San / Santa. izlag. (TE). Santu-ren apokopia. Kristau erlijiñoko santuak aittatzian aurretik jartzen jakon berbia.
San Juan, Santa Iñes, San Lorenzo, San Martin, San Roman, gure mugen barrutiko ermittak. Toponimixan, ermitta izenetan agiri da, aposiziñua lexikalizauta.
San Blas. iz. (ETNO). San Blas. Febreruan 3a. Opillak egitten dira etxietan gero elixan bedeinkatzeko.
San Juan egun. iz. (ETNO). Día de San Juan (24 de junio). Junixuan 24a.
Han geldittu zan gizon morroskua ikubilla altzauta sentellak jaurtzen, ta ez gaiñera San Juan eguneko arpegixakin. (Zirik 90).
San Pelerixo. l. iz. (TE). San Pelayo (ermita). "Ermita de San Pelayo en Ermua" (TE, 646).
San Pelerixora jo genduan arrasalderutz. sanidade. iz. (TE). Frescura, naturalidad; descaro, desvergüenza. Ez dauka esangura txarrik. / "Se dice en Eibar en sentido de cara dura" (TE, 646).
Haretxek saltzeko baleu daukan sanidadia, apur bat erosiko netsake. 
|
Babesleak
