lauparda (lunparda). iz. (JSM). Borrachera. Aspaldixan eran barik eguan, eta ardau-janian egundoko laupardia hartu dau. / Egun batian, sarri bezela, Kaxkurrio etxian sartu zan egundoko laupardiakin. (Zirik 120).
laureguneko [laurehuneko]. iz. (TE). Billete de cien pesetas; billete de cuatrocientos reales. "Billete de Banco de cien pesetas" (TE, 517). Lauregunekua galdu eban iri-proban. lauremin (laremin, larumin) [larumin]. iz. (TE). Ictericia. Lauremiñak hartu eban, eta hori-hori egon zan luzero. / Lauremiñak horittuta bezela, eta ondasunik gabe... (PM, 47).
Lausagarreta. abiz. (TE). Lausagarreta (apellido en Eibar). Lausagarretak, antxiñako famelixia Eibarren. 1 . lauskittu (laskittu), lauskitze (laukittutze) [lauskitu]. du ad. (TE). Abrazar; acariciar; estrujar, apretar. Besarkatu, laztandu. / "Se dice del afectuoso estrechar en los brazos y besuquear a las personas queridas y por antonomasia a las criaturas" (TE, 517).
Bere ama balitz bezela lauskittu eban neska txikixori. / Lauskitzia gura eban bakarrian eta aukera guztian. / Amena da euren umiak lauskitzia. Ik. laskittu. 2 . lauskittu [lauskitu]. iz. (TE). Abrazo, caricia. Hain (ziran) saskarrak haren lauskittuak eze umiak bildur zetsala. lauso. iz. (TE). Niebla, bruma; turbidez. Bistiandako trabia dan gandua, laiñua. / "Nube, copo, mancha que proyectan los ojos y enturbian la visión" (TE, 518).
Lausua ein jata begixetan, euzkixari begiratziagaz. lausotu, lausotze ( lausotutze). da/du ad. (TE). Enturbiar(se) la vista, empañar(se) la vista, nublar(se) la vista. Bistiakin erabiltzen da.
Lausotu jataz begixak hainbeste begiratzekin, eta ez dot ezer ondo ikusten. / Lausotutzia etortzen da, begixak larregi nekatziagaz. / Argi biziegixak lausotzia ekarten dau. lautada (lautara). iz. (NA). Llanura, planicie, explanada. Goittiberak?! bai! euki be bai! Lautara baten josi, rodamentuak aurrian, eta Isasixan behera!. lautu, lautze (laututze). 1 . lautu, lautze ( laututze). du ad. (TE). Allanar, aplanar. Bizkaixan, mendi osuak lautu dittue burdiña geixa atariaz. / Mendi gaiña laututzia eben asmua. / Ipini aurretik hur bat emon biharko detsazu; eta zepilluakin lautu eta berdindu pixkat. / Hau pieziau zepilluan lautu dozue ala?. / Eibarren etxerik pe ezton gelditu zutiñik. Barrenkalia be lautu jone! (Zirik 21).
Ik. apaldu, bardindu. lautzaille [lautzaile]. iz. (TE). La muerte. Esangura figuradua dauka.
Iñor parkatzen ez daben lautzaillia heldu da harengana be. Ik. Hazur-huts. lauzi [lauziri]. iz. (TE). Moneda sin valor, ochavo. "Moneda que no existía y que debía ser de ínfimo valor. (¿Cuatro suses?)" (TE, 517).
Lauzik be ez dauka harek, harrokerixia franko erabilli arren. lauziko [lauziriko]. iz. (TE). Ochavo, cuarto, moneda sin valor; menudencia. "Parece que se refiere a alguna moneda de cuatro suses" (TE, 517).
Lauzin legatza, baiña lauzikua gatxa. lazko. izlag.-postp. (OEH). Como, parecido (a), igual (que). Andria lazko zepurik ez dagok. (Zirik 76).
Ik. lako. lazkotxe. izlag.-postp. (OEH). Intensivo de "lazko". Santuen lazkotxe bihotza jeukanan. (Zirik 27).
/ Eibarren bazan erregaldarian lazkotxe burua eukan bat. (Zirik 116).
laztabin. iz. (ETNO). Barrena, taladro. Galtzairuzko barria, buru batian latrua modukua dabena; harrixa, lurra, eta abar zulatzeko erabiltzen da. Ik. ginbelet, latro, taratulu. esku-laztabin. iz. (ETNO). Taladro de mano. Taillarretako berbia da.
1 . laztan. iz. (TE). Beso. Haren laztan bategaittik, urtebeteko bizixa emongo eban pozik. Ik. mosu, mun. Mosu baiño arruntagua da Eibarren laztan.
laztan egin. du ad. (TE). Besar. Berbetan zala ondiok, hor nun saskar mordua zetorzen, eta Judas izena ebana, hamabixetatiko bat, aurren zala, heldu zan Jesusengana laztan eitteko (Luk. 22. 47). Ik. laztan emon, laztandu, mun egin. laztan emon. dio ad. (TE). Besar. Igesiko baten laztan emon zetsan; harrezkero franko erabilli dittue laztanok. Ik. laztandu, mun egin. laztandu, laztantze ( laztandutze). du ad. (TE). Besar. Eta laztandu zetsazen oiñak. / Ez eban besterik gura, hainbeste urtian ikusi ez eban semia besakartu eta laztandutzia baiño. / Ahal izan eban semia laztantzia hill aurretik. / Parka eskatuaz laztantzen zittuan urtu biharrian. (Ibilt 489).
Ik. laztan egin, laztan emon, mun egin. laztanka (laztanketan) [laztanka]. adlag. (TE). Besándose. Laztanketan egon ziran danen aurrian. / Hi, Jerolimo, hurrenguan andriakin laztanka habillenian, bentana ondotik erretirau heike. (Zirik 79).
|
Babesleak
