plaza. 1 . plaza. iz. (TE). Plaza del mercado, mercado. Egunero eitten dot plazia goizian goizago jaikitta. / -Norutz zoiaz hain goizago, andra? -Plazarutz, ia honetxek salgeixok ataratzen ditturan hamarrak baiño lehen. / Berdura-plazan saltzen jittuek. (Zirik 33). / Plazarako zestu haundi batekin. (Zirik 82). 2 . plaza. iz. (TE). Plaza, plazoleta. Untzagako Plazia. / Han euken Untzagako plazan euren trepetxuori kajoi haundi baten kontra. (Zirik 45). 3 . plaza. iz. (ETNO). Plaza / calzada de pruebas de arrastre, probadero de arrastre; recorrido. Probalekua, idi-probetarako plazia, galtzadia. Plaza errezak eta zaillak dagozak. Harrixak galtzariari gehixago edo gitxiago eusten detsan araberakua. Batzuetan, harrixak, ibili ahala berotu eta bildurgarri eusten detsa galtzariari. Eta hausixan dabizenian esmerillan lako txinpartak ikusten dittuk. Ik. galtzada, probaleku. plazara urten [plazara irten]. da/du ad.-esap. (OEH). Aparecer en público; salir a la plaza. Plazara bertsuetara urten ziranian. (Zirik 5). plazentilla. iz. (NA). Placenta. Lehen esaten zan, ni umia nitzanian "aa! zelako antsa dakan honek gaztaionek!": antsa, usein txarra; eta plazentilliak eta... Hórrek txarra dake dana! Eta komunak be bai, txarra beti!. plazero. iz. (NA). Vigilante de la plaza; responsable del mantenimiento de la plaza. ple-ple. adlag. (IL). Chispeado,-a, alegre, contento,-a. Atzo ezkontza baten egon giñan eta ple-ple amaittu genduan. ple-ple egin / egon. esap. (TE). Chispearse; ponerse contento. Eranian alegre jarri. / "Pasarlo alegremente levantando el codo" (TE, 631) Ple-ple ein Katillunian, eta badoiaz etxerutz kantu soiñuan. / Majo zatozie zuek, ple-ple eginda, umore ederrian. Ik. lafiau. plin-plun. onomat. (NA). Ruido de algo que se mueve y choca. Enee! Pentsau zelan kanbixau diran gauzak!: autobus zaharrak, kamioiak, holaxen bankuak, plin-plun-plun!... Errebueltia holan fuertia bazeuan, danak, banko guztiak lurrera!. plist (plis). onomat. (NA). Suavemente, sin ruido. Plist! hill ein zan! / Plis! eta topau dau parrokuoi!; esplikau detsa, eta -"Sekula ez dot entzun holakorik: nik neuk Elixako legiak eta, bai, asko estudixau dot baiña honek gauzok...". plisti-plasta (blisti-blasta). adlag. (TE). Chapoteando. Onomatopeyikua da, likiduekin erabiltzen da. Han dabil plisti-plasta basa artian. / Ez zan igarilari ona, baiña "plisti-plasta" ibiltzen zan pozik. / Gustora dabill umia uretan, blisti-blastaka. / Mendi ibilixan ondoren, potzuan sartu eta plisti-plasta ibili giñan. plisti-plasta egin. esap. (NA). Chapotear; andar en el agua; jugar en el agua. Ume berbetakua da. Plisti-plasta ein bihar dozu?. plost. 1 . plost. onomat. (ETNO). Reventar pero con poca fuerza. Gauzak lehertzia, baiña indar gitxikin: sagarrak. Sagarrak laban sartu, eta plost!, errementau egin dira. 2 . plost (plost-plost, plaust-plaust). onomat. (ETNO). Sonido producido por las cosas blandas al caer al suelo. Gauza bigun eta lodixak jaustian egitten daben zaratia. Eta hantxe gendela, orduan hasi zuan idixa "plost-plost-plost" gure hanketara kaka eiñian. Barre? Orduan bai barre! plost egin. esap. (TE). Reventar; estallar; explotar. Sutan ipiñi orduko plost eitten dabe honek sagarrok. plostada. iz. (ETNO). Ruido de defecaciones al caer. Hik daukak osasuna, hik! Horrek dittuk kaka plostada garauak!. pluma. iz. (NA). Bolígrafo; estilográfica; rotulador. Eskribitzeko edozer, tintaduna. pobre. iz. (TE). Pobre. Gaitzak ez eban parkatu, ez aberats eta ez pobrerik. Ik. ezerezdako, bihartsu, ezerez. Pol-pol. l. iz. (TE). Pol-Pol (manantial). "Irukurutzeta azpiko iturrixa" (JME). / "Manantial en Elosu" (TE, 632). Elosun pol-pol etorkixon (ura) itturri ugarixari, hala jarri zetsen izena, Pol-Pol. pol-pol. 1 . pol-pol. onomat. Cocer los alimentos; hervir. Ik. bro-bro, pil-pil. 2 . pol-pol. onomat. (ETNO). Manar el agua de una fuente o manantial. Pola. gatxiz. (TE). Pola (apodo). "Sobrenombre en Eibar" (TE, 631). Pola, erbittalarixa. polbora-ontzi. iz. (TE). Polvorera. Ehitzari harek zeroian polbora-ontzixa, adarrezkua. polea. iz. (TE). Polea. "Burpil kanalduna, ugalan, sokian edo kablian bidez indarra transmititzeko dana" (ETNO). Ugala sartzerakuan poleiak hartu dau eta besua hausi detsa. Ik. ugal.  Artikulua hartzerakuan poleia esaten da. poliki. 1 . poliki. adlag. (TE). Bonitamente, bien. Ederki, zatarki, gaizki, poliki... / Kant. Giltzapian sartu nabe poliki poliki... Ik. politto. 2 . poliki. adlag. (OEH). Despacio, poco a poco. Ik. politto. poliki-poliki. adlag. (OEH). Despacio, poco a poco. Poliki-poliki Azitain alderutz hurreratu zanian, konturatu zan bestia ez zala agiri. (Zirik 74). / Kant. Giltzapian sartu nabe poliki poliki... polit. 1 . polit. izond. (TE). Bonito,-a, precioso,-a, bello,-a, hermoso,-a; precioso. Neskatilla politta zuen alabia. / Ederra baiño lehenago esango neuke politta gauza hori. / Astuak pe gaztetan polittak izaten ei dira ta eskerrak horri. (Zirik 50). 2 . polit. zenbtz. (NA). Cantidad (bastante grande/considerable). Nahiko kantidade haundixa. Edarto pasau genduan: bazkari edarra jan... Berrehun eta hogeta zortzi lagun! politta da, e?! polittasun [politasun]. iz. (TE). Belleza, hermosura, preciosidad. Gauza horren polittasuna, txikixa izatia. politto (politxo) [polito]. 1 . politto (politxo) [polito]. adlag. (TE). Bonitamente, bien. Itxura polittez, ondo, ederto. Politxo atara dau ein destan soiñekua. 2 . politto (politxo) [polito]. adlag. (TE). Despacio, sin prisa. Astiro. Politxo-politxo urriñ heldu zan ha baria. / Politxo-politxo juan ziran kontuan jausten eibartarrak buztanik ez eukela. (Zirik 124). Ik. poliki.  Sarrittan, repetiduta. 3 . politto (politxo) [polito]. adlag. (TE). Con cuidado. Kontuz. Politxo ibilli zaikezu, zain dittuzu ba gura ez detsuen batzuk. Polka. gatxiz. (TE). Polka [apodo]. "Sobrenombre en Eibar" (TE, 632). Polka andra-gizonak eta semia, Isasiko etxe txiki baten bizi ziran.

pa pala paputs parkaziñuak partikular paso pauso pelukero perratoki petrolio-lata pikuluze pintxari pisiklas pixakizun plaza poltsa poste-harri poum presagain probaleku puntarengo putsasaje