berau. erak. izord. (TE). Éste mismo, ésta misma, ésto mismo. Indartutako formia da. / "Forma demostrativa del nominativo de la tercera persona del singular" (TE, 242).
Berau da interesik haundiña euki bihar leukiana. / Beronek esan desku etortzeko, bihar bat aindu gura deskula eta. Ik. bera. Beste kasu markak be hartu leikez: beronek / bedonek, beroni / bedoni eta abar.
berba. iz. (TE). Palabra. Hasieran zan Berbia, eta Berbia zan Jaungoikuagaz, eta Berbia zan Jaungoikua... / Senera etorrena hasi zan berbak soltatzen. (Zirik 75).
/ Esr. Berbia harrua eta plotsikua zimurra.
Ik. hitz. "Nin un vierbo menguaron, nin otro añadieron. Sto. Domingo. Berceo, 227" (TE, 244).
berba baten. adlag. (EEE). En resumen, en una palabra. Berba baten: esan dozun guztia, guzurra.
berba egin. du ad. (TE). Hablar; conversar, charlar. Berba eittia ez da nahikua, obrak bihar dira. / Bai, hiregaitik pe neuk berba ein biharko juat, hik eztakik eta. (Zirik 41).
/ Baiña jakizu iñoiz ez dorala berbarik egin haregaz zu aurrian ez zarala. (Ibilt 480).
berbatik oratu. dio ad. (TE). Tomar la palabra. Norbaittek esandakuari heldu. Berbatik oratu, eta ez zetsan laga ezkondu arte. berbatza. iz. (TE). Palabrería; charlatanería. "Abundancia de palabras" (TE, 243).
Erabilli eban berbatziakin, nahi tta nahi ez guzur asko artian. Ez da asko erabiltzen; berba-jarixua edo gehixago.
berbia emon. 1 . berbia emon [berba emon]. dio ad. (TE). Prometerle, dar la palabra . Berbia emon zetsan, bere ondoria zeruko izarrak beziñ ugarixa izango zala. 2 . berbia emon [berba emon]. du ad. (TE). Dar/ceder la palabra; dar el turno de hablar. Batzar legekuetan, berbia eskatzen da; eta buru eitten dabenak emon eta gero, zutiñik, berbia hartu eta bere eritxixa esaten dau zer esan daukanak. berbia eskatu. du ad. (TE). Pedir la palabra; pedir turno para hablar. Batzar legekuetan, berbia eskatzen da; eta buru eitten dabenak emon eta gero, zutiñik, berbia hartu eta bere eritxixa esaten dau zer esan daukanak. berbia hartu. du ad. (TE). Hacer uso de la palabra, tomar la palabra. Batzar legekuetan, berbia eskatzen da; eta buru eitten dabenak emon eta gero, zutiñik, berbia hartu eta bere eritxixa esaten dau zer esan daukanak. berbia jan [berba jan]. du ad. (TE). Faltar a la palabra. Agindutakua bete ez. Berbia jandako jendia jarri da aintzen leku askotan. berbia kendu. dio ad. (EEE). Silenciarle, quitar la palabra. Isildu erain.
Joxek ez ekixan gizonak andreri berbia zelan kendu asmau eziñik ebizena. berbabako [berba gabeko]. izlag. (TE). Que falta a su palabra; no cumplidor,-a. Hasieratik azkeneraiñok, berbabakua. berbadun. izond. (TE). De palabra, cumplidor,-a. Berbaduna zanetik, soldautzatik etorri arte itxain zetsan. Ik. berbako. berbaera (berbakera). iz. (TE). Modo de hablar; modo de expresión. Zer berbaera dok hori nausixago batenganako? Ik. hizkera. berbakizun. iz. (TE). Motivo de comentario, motivo de habladurías. Ondo edo txarto, berbakizuna ipiñi dau behintzat. / Berbakizuna emon dau behintzat herri guztian. / Berbakizun haundixak emon zittuan trabes harek ta baztarra guztietan izan ei ziran iñolazko trabesak. (Zirik 71)
/ Eibarren bazan erregaldaria lakotxe burua eukan bat Herrixan nahikua berbakizun ipintzen ebana, Joxio buru haundixa. (Zirik 116).
/ Berbakizun gaiztua. (Ibilt 229).
Ik. zeresan. berbako. izlag. (TE). De palabra, que cumple lo prometido, que mantiene la palabra. Berbako gizona izan zan beti gure artian. / Ezaguten ebanetik Nausixa gizon berbakua zala. (Ibilt 483).
Ik. berbadun. berbatsu. izond. (TE). Charlatán,-ana, hablador,-a, parlanchín,-ina. Berbatsua danak, gauza askotan huts ein bihar. Ik. barriketalari, barriketatsu, barriketosa, barritsu, jarduntsu. berbatu, berbatze (berbatutze). 1 . berbatu, berbatze ( berbatutze). da/du ad. (TE). Apalabrar, convenir, comprometer(se) de palabra. Berbia emon, berbaz tratua egin.
Katalin Bizkaiñekuak berbatu dabe txarrixa Aretan. / Ez dozu ondo ein berbatutzia, ez kunplitzekotan. / Berbatu da plaentxiatar batekin da ein dabe posturia norek murgil luziagua ein. (Zirik 38).
/ Berbatutako ezteguak. (Ibilt 212).
Ik. berbia emon. 2 . berbatu, berbatze. da/du ad. (TE). Tener unas palabras, llegar a las palabras; discutir, gritarse. Hasarratu.
Berbatu zan nausixagaz, eta berbetatik jo eben orruetara, eta orruetatik ikubilletara, eta hor dozu oin kerizpian. / Eztakitt zer zala-ta, plaentxiar bat tiki-miki batetik hasi ta berbatu ei zan eibartar batekin. (Ezten). / Ez dakigu zer dala-ta, berbatu ziran lagun bi. (Zirik 67s).
berbaz. adlag. (OEH). De palabra, verbalmente. Lagun bat bialdu eban Dukiagana erregutu zeixon, berbaz eta karta baten bittartez. (Ibilt 479).
berbeta. 2 . berbeta. iz. (TE). Habla; lengua, modo de expresión. Eibarko berbetia eta zuen hizketia, senide hurrak. Ik. hizkuntza. berbeta lau. iz. (TE). Prosa. Bai berbeta lauan eta bai hitz neurtuan, bardiñ ederra antxiñako haura. Anton. hitz neurtu. Ik. bersogintza. Gaur egunian behintzat ez da eibartar petuen berbia. TEk be seguramente liburuetatik ikasiko eban.
berbetan. adlag. (OEH). Hablando, conversando. Matxin eta Txomin astronomiaz berbetan ziharduelako ez harritu irakorle. (Zirik 108).
/ Berbetan zelebria, beti barria darixola. (Zirik 103).
berbikin (birbikin, birbiki). iz. (TE). Berbiquí. Zuluak egitteko erreminttia, "U" formako helduleku batez eskuz jira eragitten dan ginbelet bat dabena. / Egurrari zulo biribilak egitteko erreminttia, kerten biribilla daukana (ETNO). Berbikiñagaz atakadore zulua eittia pitxoikuetan, zeregin kakatsua. / Ekarrirak birbikiña eskubara-buruari zuluak egitteko okotzan kontrara hartuta. Ik. ginbelet, latro, biolin, taratulu, laztabin. berde. 1 . berde. izond. (TE). Verde. Koloria. Udabarriko ostruen berde barrixa, neguko tristurak urrintzeko onena. Ik. orlegi. 2 . berde. izond. (ETNO). Tiempo crudo, desapacible. Egualdi gogorra, oso txarra, hotz eta euritsua.
|
|
Babesleak
