kli-kla (klik-klak, kli-klo, klik-klok). onomat. (ETNO). A punto de soltarse; flojo. Hagiña kili-kolo mobitzen danian.
Bueno! hagiñak klik-klak! kli-klak! holanik okelia jaten neuan, eta piskat gogorra zan ba eta... / Umiak kli-kla darabill hagiña. Laster jausiko jako, kili-kolo dago-eta. klik-klik. onomat. (IL). Ruido de la tijera. Ulia ebatiana.
Ebagixok ulia granujioni, klik-klik, bildur barik. klin-klan. onomat. (ETNO). Ruido de ventanas, onomatopeya. Bentana zaratak. Oiñ atia zabalik laga dau! Eta bentania be zabalik laga dau!: bentatia jo-ta "klin-klan, klin-klan, klin-klan-klin-klan-klin-klan-klin-klan...". klokada. iz. (JME). Oillolokian hotsa. Baitta, isurkin batek botillatik urtetzerakuan ataratzen dabena. Plaentxiar bat tabernan, botillatik basora "klo, klo, klo,..." bota ahala ziharduala, eitten detsa botilliari: -Klo, klok!, eitten dok, klo, klok! Neuk kendukostat hiri klokadok. kobregaldara (kobrezko galdara). iz. (ETNO). Caldero de cobre. Basarri bakotxian kobregaldara bana. Bai horixe! Odolostiak eitteko, eta.... kofradixa [kofradia]. iz. (TE). Cofradía. Kofradixakua danak jasoko dau kandelia. kofradixa egun. iz. (ETNO). Día de la Cofradía. Arrate egunan osteko domekan izaten da.
koillarakada (koillarakara) [koilarakada]. zenbtz. (TE). Cucharada. Goizian, baraurik, koillarakadia erremedixo honetatik. koipatsu [koipetsu]. izond. (TE). Mantecoso,-a; sabroso,-a. Porrusalda koipatsua hartu dot eta biztu naiz, biziko onduen. koipatu, koipatze (koipatutze) [koipetu]. du ad. (TE). Engrasar, sustanciar, dar sustancia. Odolostia sartixosu lapikuari, babak koipatu deixazen. / Lapikuak ona izateko bihar dau koipatutzia ezarri askokin. / Porruak koipatzia gura badozu, ezarri txarrikixa. koipe. iz. (TE). Manteca, grasa. Animalixen gantzez egindako materixala.
Koipia olixuan ordez, pellak prijitzeko. / Ekarrirak koipia, honek tubuok lotzeko harixan emon deixueran. Ik. gantz. Txarrixana izaten da normalian. Jateko prestatzen erabiltzen da, baiña biharreko zeregiñetan be bai (harixa errezago hartzen lagunten dau).
koipe-gaza. izond. (JSM). Cursi, delicado,-a. Eurixa danian etxetik urten be ez dau eitten koipe-gaza horrek, prakak zipriztinduko ete dittuen bildurrez. Ik. koipe-gazazko. koipe-gazazko. izlag. (JSM). Cursi, delicado,-a. Ik. koipe-gaza. koipe-lustre. iz. (JSM). Pringue. Berrogei lagunentzako arrautzak prijitzen jardun dau, eta dana da koipe-lustria sukalde jiran.. koipetu, koipetze ( koipetutze). du ad. (TE). Convertir en grasa, hacer manteca, derretir tocino en manteca. Urdaixa koipetu, eta koipe harekin berakatz-zopak. / Gizen guztiak koipetutzia ein bihar dogu. / Gizenak koipetzia ein bihar dogu gaur arrasaldian. koipezto. izond. (JSM). Pringoso,-a. Koipetsua. Karameluak oso koipeztuak izaten dira ahotik atarata atzamarretan ibili ezkero. koipeztu, koipezte [koipeztatu]. du ad. (ETNO). Engrasar. Zeozer koipez egittia, esate baterako makiña bat. Ondo koipeztu bako makiñak, takian-potian negarra. / Ondo koipeztuta lagatzen danian burdiñia, nekez ugartzen dok. |
Babesleak
