arraindun. iz. (TE). Distribuidor,-a de pescado; vendedor,-a de pescado; pescadero,-a. Arraindun kalerik kale, nahiz euri eta nahiz euzki, alargundu zanetik, umieri ogi zati bat eruan bihar bazetsen. Ik. arrain-saltzaille. arraitxiko (arretxiko, arrettiko, arreburritxiko). adlag. (TE). Llevar/traer/andar a horcajadas, sobre los hombros. Lepuan. Arraitxiko eruan dau aitta zaharra botua botatzera. arraixatzeko lima. iz. (ETNO). Lima de rayar. Eskopetian arkugaiñeko pikaduria egitteko erabiltzen dan limia. Arkugaiñeko pikaduria egitteko premiñan dagok. arraixo [arraio]. izond. (TE). Condenado,-a, maldito,-a, del demonio, demonio (de). Arraixo madarikatua!, hobeto eingo heuke lotsa apur bat eukitziakin! Ik. arraixua. arraixua [arraio]. interj. (TE). ¡Rayo(s)!, ¡demonio(s)!, ¡diablo(s)!, ¡diantre(s)!. Arraixua!, ha zuan nik zuen kafian Sanjuanetan ikusi neban gittarria! (kontrabajuagaittik) Horraittiok, Txikillanak jo biharko jok ha garaua! / Betiondok harrittuta laga eban telefonua: "Arraixua! --esanaz--, hau dok donostiarren jakiturixia". (Zirik 81).
Ik. arranua. arraixuak ez badittuk. interj. (EEE). ¡Como hay Dios!. Hartutako erabakixari edo esandakuari indarra emateko. Bai horixe!
Semia ikusi ondoren, etxera, ni... etxera! bai, arraixuak ezpaitttuk!
árraka. iz. (JSM). Juego con nueces. "Haurren jolasa, árria neurri dela; gehienetan intxaurrekin egiten da" (JSM-ek, in TE, 763)./ "Intxaurrekin lehenago, gero zapata.takoiekin (tako eta arra)" EEE.
Eskolan sartu aurretik árraka eitten genduan Untzagan.
arramatada (arramatara). iz. (NA). Ofensiva; ataque. Gorriti! gure txakurrak, jo-ta txakur haundi bat ikusittakuan lehelengo arramatadia; eta gero harek frente emoten baetsan, tak!, nere hankartera. arramuska [erremuska]. adlag. (TE). Gruñendo, refunfuñando, rezongando. Arramuska ogidu zestan. Ik. arramusketan. arramuska egin [erremuska egin]. dio ad. (TE). Refunfuñar, bufar, gruñir. Hasarria modu zatarrian agertu.
Merezi barik, arramuska ein zetsan. / Ez zetsan ongietorri onik egiñ, arramuska zatarra baiño. arramuskada (arramuskara) [erremuskada]. iz. (TE). Bufido; desaire; gruñido; refunfuño. Ein zestan arramuskadiakin, bildurtu ninduan bizi guztirako. arramusketan [erremusketa]. adlag. (TE). Gruñendo, refunfuñando, rezongando. Arramusketan urten eban uezabagandik. Ik. arramuska. arrandegi (arra(i)ndei, arra(i)ndi, arrantei). iz. (TE). Pescadería. Urte asko arraindixa hamendik aldatu zala. / Arraindi-kalia, arranteixa han zalako. Arrandi-kale (Arraindi-kale, Arrandei-kale, Arrantei-kale) [Arrandegi-kale]. l. iz. (TE). Nombre de calle. "Calle así llamada en Eibar" (TE, 162).
Gure denboran zan bat, Arraindi-kalia. / Arraintegi kaleko Trantxiku, "hojalaterua", ez "ojala"terua. / Arraindi-kalia, arranteixa han zalako. / Larreategi, Anzuetegi, Amuategi, arrantei, sutei, Sartei. arrano [putre]. iz. (TE). Buitre (Gyps fulvus). Gure txiki denboran, arrano asko agertzen ziran Eibarko mendixetara. / Ondo eiña milla bidar, arranuak zatika jan bihar banabe, aintxiñako Ixion bat letxe! (Ibilt 488).
Ik. gabillara, abendu, abendu errege, arrai, txitxalapur, sai. arrano zuri. iz. (ETNO). Alimoche (Neophron percnopterus). Ikusitta badakat nik arrano zurixa Asuntzan. Ni nitzan umetxo bat. Ez nekixan nun zeguan bez Asuntza. Eta tranpiakin harrapau zittuen arranua eta arrano zurixa. Eta juan nitzuan ba ni fraka motzekin! Aittak esandako bidietatik, harek bixak ikustera. Arrano bixak basarriko ataixan katiekin lotuta! Ointxe be ikusten nagok!. 1 . arrantza. 1 . arrantza. iz. (TE). Berrido; llanto clamoroso, lloro fuerte. Haren arrantzia Arrajolatik entzun ahal zan. / Umia arrantza batian negarrez euan ta amak ixiltze alde: [...]. (Zirik 89).
Ik. irrintza. arrantza egin. 1 . arrantza egin. du ad. (TE). Berrear, llorar clamorosamente. Negar egin, zaratatsu.
Ez jakuen geldittu beste arintasunik, arrantza eittia baiño. 2 . arrantza egin. du ad. (ETNO). Rebuznar. |
|
Babesleak
