akitika egin (aketika egin). esap. (AZ). Dando saltos, saltando. Saltoka. Antxumiak polittak izaten dittuk, beti saltoka, zelaixan aketika, gora eta behera. Ik. saltaketan, zapasalto egin. akolitto (akolitxo). iz. (TE). Monaguillo. Gaztetan akolitxo eitten eban elixan. akordau, akordatze. da ad. (JME). Acordarse, recordar. Akorduan izan, gogoratu. Zure izena ez jata akordatzen. / Akordatzen zara bixar aman eguna dana? Ik. oroittu, bururatu, gogoratu. akordau erain. dio ad. (OEH). Hacer recordar. Aingira zikin bat dala ta eztala, neuk akordau eragin jotxet eta... Bai,... beinke...; aingiria labana dala! (Zirik 101). akordu. iz. (TE). Recuerdo; añoranza; memoria. Gaurko egunak daukaz neretzako beste denbora bateko akordu asko. Ik. oroipen, gogo.  Hau, sinonimua baiño berba normalagua izan da Eibarren. akordua izan. dio ad. (TE). Acordarse de; recordar. Akordu haundixa detsat hari.  Oso arrarua egitten jaku hau aditz esapidiau; ez da gaur egunian erabiltzen. akulua © Jaione Isazelaia akulu. iz. (TE). Aguijada; aguijón. Makilla luzia, puntaduna, ganaua domiñatzeko (ETNO). Akulu biharrik ez euken Ibargaiñen irixak. akulu bat, akulu bi.... adkor. (TE). Palabras rituales del juego de las tabas. Tortolesetako jolasian erabiltzen diran berbak. Ik. tortolosetan egin. akululari (akulari). iz. (TE). Boyero; carretero; aguijoneador,-a. Akulua erabiltzen dabena (ETNO). / "En las pruebas de bueyes, el que aguijonea a los animales" (TE, 122). Akulularixa badaezbadakua, akulua motza eta irixak ule-latzak; ezin gauza haundirik atara horretara. al. part. (TE). Partícula interrogativa. "Elemento verbal inquisitivo en locuciones interrogativas" (TE, 122).  TEk jaso arren, ez da Eibarren erabiltzen, ez bertako euskera jatorrian berba egiterakuan behintzat. 1 . ala. 1 . ala. junt. (TE). O (disy); es que, acaso. Galderetan eta zehar galderetan edo-ren ordez erabili bihar dan juntagaillua; galdera baten azken osagai moduan be bai. / "Conj. en oficio del disyuntivo o". (TE, 122). Etorriko zaraz ala neu juango naiz horra?! / Zetan diharduk? Lelotu eiñ haiz ala?. 2 . ala ( ). interj. (TE). Partícula exclamativa. Ala Jainkua! -Egun on, etxe hontakuori! -Baitta zeuri be, ala Jaungoikua! / -Arrasalde on danori! -Bai zeuri be, ala Jainkua! / Ala Jainkua, laster naiz zuregaz!. Ik. Ala Jaungoikua. ala... ala.... esap. (TE). Tanto como. Ala gizonak eta ala andrak, eskubide bardiñak dittue gaur legian aurrian. 2 . ala (ala ala!). interj. (TE). ¡Venga!, partícula imperativa. "Interj. con que se ordena hacer una cosa" (TE, 122). Ala ala!, guazen hamendik betiko! alaba. iz. (TE). Hija. Zorioneko ezkontzia ein detsu alabiak. alabaiña (alabaiñan) [alabaina]. lok. (TE). Sin embargo, empero. Harrezkerik, alabaiña, zuzen ibiltzen ikasi eban. alabatzako. iz. (TE). Hija adoptiva. Alabatzakua izan arren, maittiena eben. alai. izond. (TE). Alegre, divertido,-a, risueño,-a. Zuen alaba hori alai-alaia da. / Gazterixia beti da alai eta beti prest jolaserako. / Alai juan da baiña itun dator erromerixatik. / Jai-Alaixan ezagutu neban neskia bai alaia! Ik. pozik, alaitasun, kontentu, alegre.  Ez da Eibarko berbia, baiña entzuten da. alaitasun. iz. (TE). Alegría, alborozo; felicidad. Ik. poz.  Esan leike ez dala Eibarko berbia. alata. iz. (ETNO). Tablón del tejado. Baleike beste herri batzuetan esaten dan arlatia izatia. Teillatuko azkenengo oholan gaiñian arlatia josten da. Arlatiak alde baten bost zentimetro eta bestian bi eukitzen dittu. Bere gaiñian ezarriko da azkenengo teillia. Arlatian itxuria dala-eta, teillia zuzen geratuko da, eta ez dau beheruntz egingo. Ik. kapirixo, lata, gaillurraga. albait ... -en. adlag. (TE). Lo más/mejor/antes que sea posible. -en daroian adjektibo edo nola adberbixo baten ezkerrian juaten da: albait lasterren, albait onduen, albait merkien. Esaten baldin badetsazu albait lasterren etorri deilla... albandorratza © Jaione Isazelaia albandorratza © Josu Okina albandorratz. iz. (ETNO). Aguja para lana o hilo grueso. Jostorratz haundixa, ardilaniandako. Ik. jostorratz, galtzetorratz, galtzagintza. alborakia © Ezezaguna albaraka (albaaka). iz. (ETNO). Albahaca (Ocinum basilicum). Lehen erromerixara albarakia eruaten zan paparrian, usain gozua eukitzeko. albardau, albardatze. du ad. (NA). Rebozar.

a abarkol abijoi adardun adole agarra-mutxatxa agirakalari aguratu ahaztu ahulkerixa aintzat hartu aittun ajaja akitika egin albata aldamiño ale almuhada altan egon amaraun amillena anaitasun angula antxitxika apaiz apio-bedar ar-eme aratuste-lora ardi argibide arióplano arlotekerixa aro arraindun arranua arrautza arriskutsu artamatxar Artola aski aspertzeko asteka astozara atal atso atxurketan egin atzerakada aurkittu aurten axaxa azkartasun azpijorra